Programma 6 - Sociaal Domein
Omschrijving
2026
2027
2028
2029
A.
Exploitatie
1
Pilot Viazorg
pm
pm
pm
pm
2
Bijdrage IJZ (uitvoeringskosten + TFJ)
2
2
2
2
3
Kostenontwikkeling Jeugdhulp
-2.129
-2.129
-1.928
-1.928
4
Stelpost hervormingsagenda Jeugd lokaal beleid besparing
900
900
900
900
5
Stelpost hervormingsagenda Jeugd maatregels Rijk
0
0
600
600
6
Terugdraaien stelpost bezuiniging Jeugd en WMO
-1.694
-1.713
-1.713
-1.713
7
Pilot Volwassenfonds Sport & Cultuur
-15
-15
-15
-15
8
Bijdrage SWVO
7
7
7
7
9
Overige ontwikkelingen
pm
pm
pm
pm
B.
Investeringen
1
Mutatie lopende kapitaallasten
pm
pm
pm
pm
2
Kapitaallasten investeringsplanning 2026-2029
0
0
0
0
Totaal
-2.929
-2.948
-2.147
-2.147
Bedragen x € 1.000. Door afrondingsverschillen sluiten de saldi mogelijk niet exact aan.
Toelichting exploitatie
A.1 Pilot Viazorg/Zorggroep Ter Weel/Gemeente Reimerswaal
In 2024 is gestart met een pilot in het Ons Dorpshuis Kruiningen in samenwerking met zorggroep Ter Weel,
en andere stakeholders zoals thuiszorgorganisaties. Omdat inwoners steeds langer thuis wonen moeten
ouderen op andere wijze ondersteund worden. Vanuit de traditionele zorg kan steeds moeilijker zorg
geleverd worden door tekort aan personeel. Hiernaast speelt de vergrijzing van onze samenleving ook een
grote rol. En tot slot hebben wij vanuit de Rijksoverheid de opdracht om onze sociale basis te versterken.
1.
Inwoners kunnen hier iedere woensdag van 10.00 uur tot 19.00 uur gebruik van maken;
2.
Hoewel het geen traditionele dagbestedingslocatie is, kan er in Ons Dorpshuis Kruiningen ook
intensief met stakeholders worden samengewerkt;
3.
Er worden Active Aging professionals opgeleid, die samen met de deelnemers ook in de thuissituatie
bekijken hoe er zo lang mogelijk zelfstandig thuis kan worden gewoond.
De pilot is ook een onderdeel om meer op welzijn in te zetten en hiermee de (Wmo) zorg te ontlasten.
Na 2025 is nog geen duidelijkheid over de financiën. Zorggroep Ter Weel ontvangt voor dit project de
middelen vanuit Viazorg met als doel het ondersteunen van ouderen die langer thuis dienen te blijven
wonen, en zoals gezegd de zorg te ontlasten. Verwachting is dat deze kosten niet voor honderd procent
door onze gemeente zullen worden gedragen. Omdat het echter ook in ons belang is dat inwoners op een
prettige wijze en liefst met zo weinig mogelijk zorg zelfstandig wonen participeren wij nu vooralsnog in
ureninzet in deze pilot. Wij stellen voor om vanaf 2026 PM te ramen.
A2. Bijdrage GGD
Collegevoorstel
Het college stelt voor om de bezuinigingsrichtlijn van de VZG toe te passen. Deze richtlijn is gekoppeld aan
de AU GF. Als de AU GF in enig jaar daalt met meer dan 1% dan volgt een doorvertaling naar de
gemeenschappelijke regelingen.
In 2026 daalt de AU GF, maar minder dan eerst voorzien. Mogelijk leidt dit tot aanpassing van de VZG
richtlijn. De besluitvorming hierover volgt na de septembercirculaire 2025. Daarom wordt voor deze
Kadernota voorgesteld om vanaf 2026, 2,2% op de bijdrage te bezuinigen. Voor IJZ betekent dat een daling
in de vergoeding t.o.v. 2025 van ca. € 2.000 (dit betreft alleen de uitvoeringskosten + TFJ).
Hiermee is vanaf 2026 rekening gehouden in deze Kadernota. In communicatie en besluitvorming zal
duidelijk gemaakt moeten worden wat het standpunt van de gemeente is en dat de gemeenschappelijke
regelingen aan zet zijn om ervoor te zorgen dat de gemeentelijke bijdrage omlaag moet.
A3. Kostenontwikkeling Jeugdhulp
De Bestuurscommissie Jeugdhulp Zeeland heeft 17 maart 2025 besloten om de per 1-1-2026 aflopende
contracten voor de periode 2026 en 2027 ongewijzigd in de markt te zetten. Daardoor kan het huidige
prognosemodel ongewijzigd worden gebruikt om de lasten voor deze jaren in te schatten. Het genoemde
bedrag is inclusief de indexatie voor 2025 van 5,24% (bestaande uit: voorlopige OVA-indexatie 2025 van
4,18% en het verschil tussen de voorlopige en de definitieve OVA 2024 van 1,06%), de indexatie voor 2026
van 4,18% (o.b.v. de voorlopige OVA van 2025) alsmede een eenmalige tariefstijging van 10% als verwacht
effect van een nog uit te voeren kostprijsonderzoek.
Inkooporganisatie Jeugdhulp Zeeland (IJZ) heeft de lasten voor jeugdhulp 2026 bij een niet wijzigend beleid
geprognosticeerd op € 12.396.000 aan Zorg In Natura en € 101.000 aan uitvoeringskosten en Taskforce
Jeugd. In onze begroting voor 2026 en 2027 een bedrag van € 10.368.000 beschikbaar en voor 2028 en
verder € 10.569.000 (afgezien van een reeds structureel opgenomen korting van € 1.286.000). Een en ander
resulteert in een extra benodigd budget voor 2026 en 2027 van € 2.129.000 en voor 2028 en verder van €
1.928.000
GGD/IJZ adviseert om vier risico’s voor lasten jeugdhulp op te nemen in de Kadernota:
1. De prognose voor de P*Q-kosten is de uitkomst van een trendanalyse waarbij het opgenomen bedrag het
midden is van een “pluim” die naar boven en beneden groter wordt naarmate de periode van prognose
verder weg ligt. Je kunt dit zien als een positief en een negatief risico die als het ware tegen elkaar
wegvallen.
2. De prognose voor 2026 is gebaseerd op de voorlopige OVA-index 2025 van 4,18%, de definitieve OVA-
index 2026 kan hier nog van afwijken.
3. De definitieve OVA-index voor 2025 kan afwijken van de voorlopige OVA voor 2025
van 4,18%. Het verschil tussen de voorlopige en definitieve OVA 2025 wordt verwerkt in de tariefstijging per
1 januari 2026.
4. In de prognose is er rekening mee gehouden dat een nieuw kostprijsonderzoek
resulteert in een
kostenstijging van 10%. Medio juni zijn naar verwachting de uitkomsten van een nieuw kostprijsonderzoek
bekend, die uitkomst kan afwijken van de reeds ingeschatte 10% kostenstijging. Naar boven en naar
beneden.
A4. Stelpost hervormingsagenda Jeugd lokaal beleid besparing
Wij stellen vast dat de kosten voor uitvoering van de Jeugdwet al jaren stijgen en een punt bereiken dat deze
kosten niet langer houdbaar zijn. Dit is het standpunt van alle gemeenten in Nederland. Daarom lobbyt de
VNG namens haar leden bij het Rijk om voldoende middelen beschikbaar te stellen zodat deze de wettelijke
taak uit kunnen blijven voeren. Intern is een onderzoek uitgevoerd en een rapport opgeleverd naar de
kostenstijgingen in de Jeugdzorg en de Wmo en waarbij een plan van aanpak is bijgevoegd met mogelijke
kostenbesparingen. In maart 2025 is dit gepresenteerd aan het college en de gemeenteraad. Dit plan van
aanpak wordt opgepakt en per onderdeel uitgewerkt/uitgevoerd.
De stellers van het rapport hebben aangegeven om de eerder opgenomen stelposten voor
kostenbesparingen Jeugd en Wmo te vervangen door vanaf 2026 een kostenbesparingsbedrag van € 0,9
miljoen Jeugdzorg mee te nemen in de Kadernota 2026-2029. Dit is ook als zodanig gepresenteerd in plan
B.
Als ondanks alle inspanningen het niet mogelijk blijkt om de kosten te kunnen reduceren dan kan eenmalige
dekking gevonden worden in de reserve sociaal domein.
Ontwikkeling monitoring en data:
Om verbeteringen in het totale proces van jeugdzorg mogelijk te maken wordt veel gebruik gemaakt van
data. Deze data wordt gebruikt voor interne monitoring en beleidsvorming, maar ook voor afstemming en het
delen van inzichten met de overige Zeeuwse gemeenten en Oosterschelde gemeenten.
Ontwikkeling Lokaal Team:
De hervormingsagenda Jeugdhulp en de daarop vastgestelde Regiovisie Jeugdhulp Zeeland geven ons de
opdracht om een lokaal team te ontwikkelen waarbinnen alle zorgvragen van onze inwoners in behandeling
kunnen worden genomen. Een team 0 tot 100. Om lokaal, snel, laagdrempelig en kwalitatief welzijn, hulp en
zorg beschikbaar te hebben is het noodzakelijk externe expertise beschikbaar te hebben. In de ontwikkeling
van dit team zullen voorstellen worden gedaan om professionele inzet binnen het team beschikbaar te
krijgen. Met betrekking tot de zorgkosten is het aannemelijk dat deze voor een klein deel verschuiven
doordat binnen een andere plek en ander moment in het proces hulp beschikbaar komt. Uiteindelijk moet dit
leiden tot verbeterde kwaliteit, betere resultaten en lagere totale kosten.
A5. Stelpost hervormingsagenda Jeugd maatregelen Rijk
In de Voorjaarsnota is aangegeven dat het Rijk nog een aantal maatregelen wil gaan toepassen waaronder
een eigen bijdrage. Deze maatregelen moeten vanaf 2028 volgens het Rijk een flinke kostenbesparing
opleveren waardoor het Rijk een korting doorvoert op de AU GF (zie ook Programma 0).
Het berekende effect voor Reimerswaal zou volgens dezelfde rekensystematiek een mogelijke besparing
opleveren op de kosten danwel extra baten kunnen genereren van € 600.000 per jaar. Om deze reden is
hiervoor een stelpost geraamd in Programma 6.
A6. Terugdraaien stelpost bezuiniging Jeugd en WMO begroting 2025
In de Kadernota en begroting van 2025 en verder waren kostenbesparingen als stelposten geraamd voor
jeugdhulp en WMO (zie ook A5). Gezien de concretisering hiervan kunnen deze stelposten vervallen. Het
gaat dan om een eerder geraamde kostenbesparing voor de Jeugdhulp van € 1,3 miljoen en de Wmo van €
0,4 miljoen. Dit is ook meegerekend in plan B.
A7. Pilot Volwassenfonds Sport & Cultuur
Eind 2025 loopt de Pilot Volwassenfonds Sport & cultuur af. Dit zal worden geëvalueerd. Tussentijds is
gebleken dat inwoners uit Reimerswaal goed gebruik maken van de mogelijkheden om te sporten via deze
regeling. Om die reden wordt voorgesteld om na de evaluatie hiervoor structureel een bedrag van 15.000
per jaar te reserveren.
A8. Bijdrage SWVO
In de ontvangen conceptbegroting van het SWVO is voor wat betreft de secretariaatskosten rekening
gehouden met de VZG index van -2,2%. De bijdrage van Reimerswaal voor deze kosten daalt van € 212.495
naar € 207.339.
In onze begroting is een structureel bedrag opgenomen van totaal € 7,8 miljoen(afgezien van een reeds
opgenomen korting voor 2026/2027/2028/2029 van respectievelijk 348k/271k/195k/122k).
In de ontvangen conceptbegroting is rekening gehouden verwachte contractuele indexeringen en
volumestijgingen op basis van gemiddelden van eigen ervaringscijfers in combinatie met andere
voorspellende gegevens zoals het WMO-voorspelmodel van de Vereniging Nederlandse Gemeenten waarin
o.a. rekening gehouden wordt met SES-WOA score, prognose bevolkingsontwikkeling, bereikbaarheid van
voorzieningen etc. In totaliteit(inclusief secretariaatskosten) komen de kosten structureel 366k hoger uit op
een bedrag van € 8.166.000.
Collegevoorstel
Het college stelt voor om de bezuinigingsrichtlijn van de VZG toe te passen. Deze richtlijn is gekoppeld aan
de AU GF. Als de AU GF in enig jaar daalt met meer dan 1% dan volgt een doorvertaling naar de
gemeenschappelijke regelingen.
In 2026 daalt de AU GF, maar minder dan eerst voorzien. Mogelijk leidt dit tot aanpassing van de VZG
richtlijn. De besluitvorming hierover volgt na de septembercirculaire 2025. Daarom wordt voor deze
Kadernota voorgesteld om vanaf 2026, 2,2% op de bijdrage te bezuinigen. Voor het SWVO betekent dat een
daling in de vergoeding t.o.v. 2025 van € 7.000 (dit betreft alleen de uitvoeringskosten).
Hiermee is vanaf 2026 rekening gehouden in deze Kadernota. In communicatie en besluitvorming zal
duidelijk gemaakt moeten worden wat het standpunt van de gemeente is en dat de gemeenschappelijke
regelingen aan zet zijn om ervoor te zorgen dat de gemeentelijke bijdrage omlaag moet.
A9. Overige ontwikkelingen
Om het huidige woningtekort aan te pakken is het noodzakelijk om meer woningen bij te bouwen. Deze
opgave is vastgelegd in de Zeeuwse Woondeal en in de vastgestelde Woon-zorgvisie De Bevelanden. Deze
opgave geldt voor alle doelgroepen maar met name voor ouderen, bijzondere doelgroepen en de huisvesting
van statushouders (taakstelling).
In Reimerswaal groeit het aantal ouderen 75+ van 1.900 in 2022 naar 2.900 in 2040. Een toename van circa
55%. Het aantal inwoners tussen de 20 en 60 stijgt in deze periode met circa 8%. Doordat de
beroepsbevolking minder hard groeit dan het aantal ouderen, vindt er een vergrijzing plaats. Deze
demografische ontwikkelingen, gecombineerd met ontwikkelingen op het gebied van woningbouw, de
hernieuwde besluitvorming omtrent het Integraal Zorgakkoord (IZA) en GALA, de extramuralisatie,
verschuivingen vanuit het medisch naar het sociaal domein, hebben gevolgen voor onze afdeling
Samenleving. Enkele verwachte gevolgen zijn:
1.
Verwachte toename vraag naar zorg- en ondersteuningsdiensten: Met een toename van de
woningbouw en de vergrijzing van de bevolking is de verwachting dat de vraag naar zorg- en
ondersteuningsdiensten toenemen. Als we daarbij kijken naar de krapte op de arbeidsmarkt
(zorgkloof) en de druk op de huisartsenzorg dan ligt hier een uitdaging;
2.
Stijgende kosten in de Wmo-voorzieningen: De groeiende populatie ouderen zal naar
verwachting leiden tot een stijging van het gebruik en de kosten van de Wet maatschappelijke
ondersteuning (Wmo)-voorzieningen. Daar staat tegenover dat per 1 januari 2027 een inkomens- en
vermogensafhankelijke eigen bijdrage voor de Wmo (weer) wordt ingevoerd;
3.
Verschuiving van intramurale naar extramurale zorg: De trend van extramuralisatie, waarbij zorg
buiten traditionele zorginstellingen wordt verleend, is ook van invloed zijn op onze gemeente. We
zullen andere inspanningen moeten leveren om de overgang van inwoners vanuit een instelling naar
zelfstandig wonen te ondersteunen en terugval te voorkomen. Er moet voldoende woonruimte zijn
voor de ouderen, maar ook voor de zgn. specifieke aandachtsgroepen (dreigend) daklozen,
uitstroom maatschappelijke opvang, uitstroom beschermd wonen, uitstroom GGZ, uitstroom
vrouwenopvang, uitstroom gesloten jeugdhulp etc.;
Op Zeeuws niveau is de Regiovisie Beschermd Wonen Maatschappelijke Opvang vastgesteld, met
samenwerkingsafspraken tussen de Zeeuwse gemeenten. Het programma “Weer Thuis” wordt op
regionaal niveau uitgevoerd door de 13 afzonderlijke gemeenten in samenwerking met de
woningcorporatie en zorginstellingen.
4.
Verwachte toename druk op mantelzorgers en welzijnsvoorzieningen: De stijgende vraag naar
zorg- en ondersteuningsdiensten kan leiden tot een grotere belasting van mantelzorgers en
welzijnsvoorzieningen. De afdeling Samenleving zal meer moeten investeren in
ondersteuningsprogramma’s voor mantelzorgers en welzijnsmedewerkers om deze toenemende
druk op te vangen.
5.
Noodzaak van sterke inzet op sociale basis: Om de overgang van inwoners naar zelfstandig
wonen soepel te laten verlopen, zal de afdeling Samenleving zich meer moeten inzetten voor de
sociale basis. Deze speelt in toenemende mate een cruciale rol bij het ondersteunen van inwoners.
6.
Druk op andere voorzieningen: De uitbreiding van woningbouw en de huisvesting van
statushouders kan gevolgen hebben voor andere voorzieningen, zoals onderwijshuisvesting,
kinderopvang, huisartsenzorg, tandartsenzorg en mobiliteit. De afdeling Samenleving zal hierin
moeten samenwerken met andere gemeentelijke afdelingen en instanties om ervoor te zorgen dat
deze voorzieningen kunnen omgaan met de toenemende vraag.
Toelichting investeringen
B1. Mutatie lopende kapitaallasten
De huidige staat van activa wordt voor de programmabegroting 2026 – 2029 geactualiseerd. Hier zullen naar
verwachting geen grote mutaties uit voort vloeien. In deze Kadernota is gerekend met de stand tot en met de
besluitraad april 2025.
B2. Kapitaallasten investeringsplanning 2026 2029
De vigerende investeringsplanning is doorgelopen op actualiteit en op de noodzaak om de investeringen op
relatief korte termijn te realiseren.
Er zijn geen nieuwe investeringen voor Programma 6.