Aanbiedingsbrief

Aan de gemeenteraad van de gemeente Reimerswaal.

Inleiding

Hierbij bieden wij u de Programmabegroting 2024-2027 aan. In deze aanbiedingsbrief noemen wij graag een

aantal belangrijke zaken op hoofdlijnen. In de aangeboden Programmabegroting leest u over deze zaken

meer in detail.

Algemeen

In deze Programmabegroting is de Kadernota 2024-2027 nader uitgewerkt. Daarnaast zijn de structurele

mutaties voor de meerjarenraming 2024-2027 tot en met de 12e wijziging van de begroting 2023 (besluitraad

11 juli jl.) verwerkt en ook de financiële effecten van de overige gebeurtenissen met financiële gevolgen die

zich tot (circa) 15 augustus 2023 hebben voorgedaan.

Met uitzondering van enkele onvermijdelijke mutaties, denk aan het overeenkomstig contracten indexeren

van subsidies en bijdragen aan Gemeenschappelijke Regelingen, is in deze begroting ten opzichte van de

Kadernota 2024-2027 geen nieuw beleid opgenomen. Het meerjarenperspectief kent, zoals gebruikelijk, een

looptijd van vier jaar. De laatste jaarschijf heeft derhalve betrekking op het jaar 2027.

Hierna benoemen wij enkele ontwikkelingen waarvan het relevant is voor uw gemeenteraad om daar kennis

van te nemen.

Lonen en salarissen

Met betrekking tot de lonen en salarissen loopt de huidige cao van 2 januari 2023 tot en met 31 december

2023. Voor het jaar 2024 is rekening gehouden met een (cao-)verhoging van de loonkosten met 3,9%.

Lokale belastingen en heffingen

Voor 2024 is gerekend met een verwachte trendmatige verhoging van de gemeentelijke belastingen en

heffingen van 9,4%. Deze relatief grote trendmatige verhoging volgt de indexering van het CBS. Meer

informatie hierover treft u aan in de paragraaf Lokale heffingen.

Gemeenschappelijke regelingen

De VZG-index voor gemeenschappelijke regelingen (hierna: GR’en) bedraagt voor 2024 3,4%. Voor de jaren

2025 tot en met 2027 is de gemeentelijke bijdrage, conform voorgaande jaren, (doorgaans) op het niveau

van 2024 gehouden. De huidige meerjarenraming 2025-2027 in de begrotingen van de GR’en zijn indicatief

en worden middels het vaststellen van de begrotingen 2024 van de GR’en nog niet vastgesteld.

Uitgangspunt is ook dat verondersteld wordt dat de dekking van een eventuele toename van de bijdragen

aan de GR’en in die jaren plaatsvindt vanuit een hogere (geïndexeerde) Algemene uitkering

Gemeentefonds.

Algemene Uitkering Gemeentefonds

De Algemene Uitkering Gemeentefonds (hierna AU GF) is de voornaamste inkomstenpost van de

gemeente. De ontwikkelingen van de AU GF bepalen in hoge mate de financiële mogelijkheden van de

gemeente. De AU GF is in deze Programmabegroting, overeenkomstig de richtlijn van de Provincie Zeeland,

gebaseerd op de meicirculaire 2023. Zoals in juni jl. aan uw gemeenteraad is meegedeeld in de kadernota,

bevat de meicirculaire positieve bijstellingen voor 2024 en 2025 als gevolg van de zogenaamde

accresontwikkeling.

Het kabinet heeft aangekondigd met ingang van 2026 over te gaan naar een andere accres-methodiek. Als

gevolg hiervan zal naar verwachting de omvang van de Algemene Uitkering Gemeentefonds en de jaarlijkse

indexering c.a. hiervan voor de gemeenten fors lager uitvallen.

Daarbij laat de komende jaren een stevige toename zien in het lastenniveau van de gemeente. In belangrijke

mate bestaat deze toename uit noodzakelijke en slechts beperkt "beïnvloedbare" lastenstijgingen zoals de

bijdragen aan de GR’en, de zorgkosten voor de Wmo en de Jeugdzorg, cao-effecten en de zorg voor een

robuuste ambtelijke organisatie die in staat is om de vele toegenomen activiteiten en maatschappelijke

ontwikkelingen te realiseren. Het Rijk dicht een belangrijke rol toe aan de gemeenten om invulling te geven

aan de realisatie van de vele noodzakelijke maatschappelijke doelstellingen en activiteiten op het vlak van

bijvoorbeeld het klimaat, de energietransitie, de armoedebestrijding, de woningbouw en de verduurzaming.

De forse korting en (structurele) terugval van de omvang van de AU GF zoals toegepast door het Rijk doet

geen recht aan de belangrijke rol die gemeenten hebben en die het Rijk zelf ook aan de gemeenten

toebedeelt. Vanuit de VNG (de Vereniging van Nederlande Gemeenten) is dit ook nadrukkelijk bij het

(demissionaire) kabinet onder de aandacht gebracht en is aangegeven de gemeenten in Nederland ook

vanaf 2026 op een passende manier van voldoende structurele middelen te voorzien om hun

werkzaamheden adequaat uit te kunnen voeren. Ook na de verkiezingen en de vorming van een nieuw

kabinet zal dit wederom en wellicht nogmaals bij het nieuwe kabinet op tafel moeten komen!

De structurele terugval van de omvang van de AU GF in 2026 en verder, leidt in de programmabegroting

voor de jaarschijven 2026 en 2027 tot een nadelig begrotingsresultaat. Het college verwacht dat op zijn

vroegst in het voorjaar van 2024, na de verkiezingen en de kabinetsformatie die daarop volgt, voor deze

jaren en de jaren daarna, meer duidelijkheid zal komen over de structurele ontwikkeling van de hoogte van

de AU GF. Eerst dan zal ook meer duidelijk worden op welke wijze en in welke mate de gemeente (weer) tot

een sluitend meerjarenperspectief in haar begroting zal kunnen komen.

Reconstructie havens Yerseke

Met de vaststelling van de kadernota heeft de raad besloten uit te gaan van de zogenaamde basisvariant

voor de investeringen in de reconstructie van de havens en de havendammen in Yerseke, aangevuld met

scenario 2. In programma 2 is daarom gerekend met de daarbij behorende investeringsbedragen en

kapitaallasten.

Planning nieuwbouw basisscholen

De afdeling Samenleving heeft een eerste en indicatieve langjarige doorrekening gemaakt van de

investeringsplanning voor de huisvesting van de basisscholen. In de kadernota 2024 – 2027 is besloten om

de kapitaallasten die met deze toekomstige investeringen samenhangen te gaan egaliseren en hiervoor een

bestemmingsreserve in het leven te roepen. Alsdan wordt aan deze bestemmingsreserve, gebaseerd op de

indicatieve doorrekening, in de periode 2024-2027 jaarlijks gemiddeld circa € 975.000 toegevoegd.

De door de afdeling Samenleving opgestelde langjarige doorrekening is vooralsnog indicatief en deze zal

uiterlijk eind maart 2024 qua uitgangspunten (bijvoorbeeld leerlingenprognoses, bouwconcepten

(bijvoorbeeld nieuwbouw versus vernieuwbouw), locatie, evt. samenvoeging e.d.), planning, landelijke

regelgeving c.a. verder moeten zijn uitgewerkt en doorgerekend. De uitkomsten hiervan zullen dan naar

verwachting nog gevolgen hebben voor de hoogte van de toekomstige kapitaallasten en de benodigde

omvang van (de jaarlijkse dotatie aan) de benodigde bestemmingsreserve en zullen dan bij het opstellen van

de Kadernota 2025-2028 worden betrokken.

Transformatie en herinrichting Oosterscheldemuseum

Bij het vaststellen van de kadernota is in een aangenomen amendement het netto investeringsbedrag voor

de transformatie en herinrichting van het Oosterscheldemuseum gemaximeerd tot € 3.000.000. Dit is als

zodanig in deze Programmabegroting verwerkt.

Overige aandachtspunten

De gemeente is aandeelhouder in de Zeeuwse Energie Houdstermaatschappij (hierna ZEH). De ZEH

prognosticeert voor de komende jaren aanmerkelijke dividenduitkeringen aan haar aandeelhouders. In de

basis zijn dividendprognoses gebaseerd op verwachte marktontwikkelingen die zich nog moeten gaan voor

doen. In het verleden heeft de gemeenteraad uitgesproken het wenselijk te vinden in de gemeentelijke

begroting in structurele zin geen rekening te houden met dividendopbrengsten. Ook de Provincie Zeeland

hanteert vanuit haar toezichtsrol het uitgangspunt dat gemeenten hun structurele lasten moeten dekken met

structurele baten. In deze Programmabegroting is daarom ook nog geen rekening gehouden met eventuele

dividendopbrengsten ZEH.

Met ingang van deze Programmabegroting wordt er geen rente meer berekend over (en in voorkomende

gevallen toegevoegd aan) de gemeentelijke reserves en voorzieningen. Een nadere toelichting hierop treft u

aan in de paragraaf Financiering.

Uitkomst Programmabegroting 2024 en meerjarenraming 2025-2027

De uitkomst van de Programmabegroting 2024 en de meerjarenraming 2025-2027 is hieronder opgenomen.

Omschrijving

Begroting

2024

2025

Meerjarenraming

2026

2027

Uitkomst begroting 2024 en meerjarenraming 2025-2027

1.557

1.312

-2.600

-2.865

Bedragen x € 1.000.

De financiële uitkomst van de Programmabegroting 2024-2027 is voor 2024 en 2025 voordelig. De jaren

2026 en 2027 laten een forse daling van het resultaat zien ten opzichte van de jaren daarvoor en zijn

nadelig. In het onderdeel “Algemene Uitkering Gemeentefonds” eerder in deze aanbiedingsbrief is hierop al

een nadere toelichting opgenomen.

Indicatoren

Sinds de Programmabegroting 2022-2025 is bij de indicatoren een combinatie opgenomen van werkelijke

cijfers en prognoses of inschattingen. Op basis van het coalitieakkoord zijn in de voorliggende

Programmabegroting aanvullende prestatie indicatoren opgenomen. Enkele prestatie indicatoren die in

eerdere begrotingen waren opgenomen, zijn nu niet opgenomen. Dit omdat de gegevens niet langer

beschikbaar zijn of omdat de prestatie indicatoren weinig tot geen informatiewaarde hebben.

Bij iedere indicator is de bron opgenomen. Dit kunnen ook verschillende bronnen zijn. Dit maakt transparant

waar de informatie vandaan komt. Voor de beleidsindicatoren geldt voor nagenoeg alle indicatoren dat de

meest recente cijfers te raadplegen zijn op de VNG-dashboardomgeving waarstaatjegemeente.nl. De

bronnen zijn uiteraard alleen van toepassing op de werkelijke cijfers. De genoemde bronnen geven geen