Paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing

Algemeen

Het beleid voor het beheersen van risico’s met financiële gevolgen is vastgelegd in de Nota

Weerstandsvermogen en Risicobeheersing. Deze paragraaf biedt de gelegenheid uitvoering te geven aan

het vastgestelde beleid en in te gaan op nieuwe ontwikkelingen.

Inzicht in risico’s

Drie keer per jaar worden alle financiële risico´s geactualiseerd en vindt een beoordeling plaats van de

benodigde en beschikbare weerstandscapaciteit en het weerstandsvermogen. De gemeenteraad wordt van

de stand van zaken in kennis gesteld door middel van deze paragraaf.

Door de kansen op een risico en de financiële gevolgen (lees: impact) te ordenen en te rangschikken,

kunnen deze met elkaar worden vergeleken. Door dit periodiek te herhalen en daarbij te wijzen op de

mogelijke gevolgen, ontstaat bewustzijn inzake risico’s. Dit bewustzijn is noodzakelijk voor het omgaan met

risico’s.

Om kansen en impact te ordenen en rangschikken en zo risico’s (kans * impact) met elkaar te kunnen

vergelijken worden hier klassen aan gekoppeld. In onderstaande is dit uitgewerkt.

Kans op een risico

Klasse

Percentage

Gemiddeld een keer per jaar

5

90

Gemiddeld een keer per 2 jaar

4

70

Gemiddeld een keer per 3 jaar

3

50

Gemiddeld een keer per 4 jaar

2

30

Gemiddeld een keer per 5 jaar

1

10

Gemiddeld minder dan één keer per 5 jaar

0,5

5

Voor het bepalen van de benodigde weerstandscapaciteit geldt: hoe groter de kans, hoe meer gereserveerd

wordt. Het bedrag dat hoort bij het geïdentificeerde, geanalyseerde en beoordeelde risico wordt hierbij

vermenigvuldigd met het percentage van de aangegeven kans.

Financieel gevolg (x)

Klasse

x > € 480.000

5

€ 240.000 > x < € 480.000

4

€ 120.000 > x < € 240.000

3

€ 60.000 > x < € 120.000

2

x < € 60.000

1

Risicokaart

Onderstaande matrix is het resultaat van de geïdentificeerde en gekwantificeerde risico’s (kansen * impact

(lees: financiële gevolgen)). Op basis van de risicokaart wordt een beeld verschaft van de risicospreiding van

de gemeente Reimerswaal. In de risicokaart wordt nog geen onderscheid gemaakt in incidentele en

structurele risico´s en de toekenning van de factor 2&fraq12; aan de structurele risico´s. Ook het in de Nota

Weerstandsvermogen en Risicobeheersing vastgestelde waarschijnlijkheidspercentage van 80% is op deze

risicokaart niet toegepast. Dit om het beeld van de risicospreiding zo zuiver als mogelijk te tonen.

Hoe groter de kans op een risico en hoe hoger het financieel gevolg des te voornamer is het om voldoende

aandacht te schenken aan het corresponderende risico.

x > € 480.000

1

€ 240.000 > x < € 480.000

1

€ 120.000 > x < € 240.000

1

1

€ 60.000 > x < € 120.000

1

2

2

2

x < € 060.000

Kans

Benodigde weerstandscapaciteit

In totaal zijn 36 risico´s geïdentificeerd en gekwantificeerd. Hiervoor dient rekening te worden gehouden met

een benodigde weerstandscapaciteit van € 1,73 miljoen. In de onderstaande tabel is de top 10 van de

risico’s van de gemeente Reimerswaal, gerangschikt naar financiële impact, weergegeven. Het percentage

geeft het aandeel van het risico in de benodigde weerstandscapaciteit weer. Het aandeel van deze 10

risico´s bedraagt 79,1%, danwel € 1,37 miljoen.

Impact (financieel gevolg x)

Risico’s

(Top 10)

Porte-

feuille-

houder

Soort

Invloed

Bedrag

Programma 6: Jeugdhulp

A.J.

Structureel

28,6%

495

M.b.t.de taak Jeugdhulp is sprake van een dossier waarin

Meeuwsen

de kosten zeer omvangrijk zijn. Ook in 2022 blijft dit het

geval. Het risico op overschrijding van de ter beschikking

gestelde middelen is gezien de hoge en min of meer

onvoorspelbaarheid van de zorgtrajecten groot. Daarbij

komt dat ook huisartsen, medisch specialisten en rechters

zelfstandig kunnen verwijzen zonder tussenkomst van de

gemeente. Sturen op het aantal en de omvang van

indicaties is zodoende lastig. Ondanks het opgestelde (en

herijkte) actieplan om tot een kostenreductie te komen, is

het risico op overschrijding van het budget onverminderd

groot.

Programma 6: Ondersteuning en begeleiding Wmo

A.J.

Structureel

13,0%

225

De kosten voor ondersteuning en begeleiding blijven

Meeuwsen

toenemen als gevolg van de extramuralisatie, het gegeven

dat mensen langer thuis blijven wonen (meer ouderen

worden ouder) en het afschaffen van de eigen bijdrage

CAK waarvoor een abonnementstarief is ingevoerd. Dit

heeft tot gevolg dat de ter beschikking gestelde middelen

door de Rijksoverheid onvoldoende zijn.

Programma 6: Huishoudelijke hulp

A.J.

Structureel

10,4%

180

Het budgettaire risico wordt bepaald door een stijging van

Meeuwsen

het aantal aanvragen huishoudelijke hulp (n.a.v. het

abonnementstarief) en de daaruit voortvloeiende

toekenningen.

Het aantal ouderen neemt toe en door de afbouw van

verzorgingsplaatsen blijven ouderen langer thuis wonen.

Daarnaast heeft ook de extramuralisatie effect op het

aantal aanvragen. De door de Rijksoverheid ter

beschikking gestelde middelen zijn al enkele jaren niet

afdoende en de verwachting is dat dit ook voor 2022 het

geval zal zijn.

Y. Gemeente breed: Beveiliging (Digitaal)

J.S. van

Structureel

5,8%

100

Door uitval of het verloren gaan van de digitale

Egmond

werkomgeving en data(verbindingen) kunnen de

werkzaamheden binnen de organisatie vertraging oplopen

of tijdelijk stil komen te liggen. Het risico bestaat

voornamelijk uit loonkosten tijdens improductiviteit,

gederfde inkomsten, vervangingsinvesteringen, negatieve

media-aandacht en overige kosten.

Programma 1: Gemeenschappelijke Regeling

J.S. van

Structureel

4,3%

75

Veiligheidsregio Zeeland

Egmond

Door allerlei exogene factoren (o.a. stijgende loonkosten)

en vervangingsinvesteringen zullen de kosten voor de

Veiligheidsregio naar verwachting in de komende jaren fors

toenemen. Ook de ontwikkelingen rond beschikbaarheid

van vrijwilligers zal invloed blijven hebben op het

kostenniveau.

Programma 0: Debiteurenrisico

N. van der

Structureel

3,6%

63

Door het niet betalen van facturen door klanten, kan de

Hoest

gemeente inkomsten mislopen.

Programma 1: Opvang oorlogsslachtoffers

J.S. van

Incidenteel

3,5%

60

De gemeente Reimerswaal vangt sinds de start van de

Egmond

oorlog tussen Rusland en Oekraïne mensen die zijn

gevlucht op binnen de gemeentegrenzen. De Rijksoverheid

stelt hiervoor een vergoeding ter beschikking, maar het

risico bestaat dat die vergoeding niet afdoende is.

Programma 6: Participatiewet (inkomensdeel)

A.J.

Incidenteel

3,5%

60

De impact van de COVID-19-pandemie voor de

Meeuwsen

middellange termijn is nog niet goed in te schatten. De

door de COVID-19-pandemie verwachte toename van het

aantal aanvragen voor bijstand is voorlopig uitgebleven.

Ook is bekend dat het aantal mensen in de bijstand blijft

dalen. Het risico op ontoereikendheid van de beschikbare

middelen wordt dientengevolge lager ingeschat.

Desalniettemin blijft het risico wel bestaan. Dit mede

vanwege een blijvende onzekerheid over de

Risico’s

(Top 10)

Porte-

feuille-

houder

Soort

Invloed

Bedrag

ontwikkelingen rondom te huisvesten statushouders en het

beleid van de Rijksoverheid ten aanzien van de Integratie-

uitkering voor de Participatiewet.

Y. Gemeente breed: Personeel

J.S. van

Incidenteel

3,2%

56

Het disfunctioneren van personeelsleden kan tot hogere

Egmond

personeelskosten voor de gemeente leiden. Verder is er

sprake van grote krapte op de arbeidsmarkt. De inleen van

personeel - die vaak duurder is dan de reguliere salarislast

- is derhalve meer en vaker nodig. Dit zorgt voor hogere

kosten.

Programma 0: Pensioen- en wachtgeldvoorziening

J.S. van

Structureel

3,1%

54

Wethouders

Egmond

Wanneer een wethouder stopt met de functie kan dat

leiden tot een verplichting voor de gemeente tot uitbetaling

van wachtgelden. De gemeente dient een voorziening te

treffen die deze uitbetalingen van wachtgelden mogelijk

maakt. Daarnaast dient de gemeente rekening te houden

met uitkering aan overlijdensuitkeringen aan nabestaanden

van (ex) bestuurders. Tenslotte moet de gemeente

rekening houden met de mogelijkheid van verplichte

overdracht van pensioenen aan bestuurders die daartoe

een verzoek doen. De nodige voorzieningen zijn getroffen.

Dit risico is als zodanig gekwantificeerd voor het bedrag

dat mogelijk moet worden uitbetaald / gedoteerd dat niet

als zodanig in de begroting is te voorzien.

Bedragen x € 1.000. Door afrondingsverschillen sluiten bedragen mogelijk niet exact aan.

1.368

Beschikbare weerstandscapaciteit

De berekening van de beschikbare weerstandscapaciteit kent de onderstaande uitkomst.

Omschrijving

Bedrag

Toelichting

Vrij aanwendbaar deel algemene reserve (bij aanvang Berap

8.381

Berekende stand algemene reserve bij

2022)

aanvang Berap 2022 ad € 12,037 miljoen

-/- gelabelde bedragen ad € 1,656

miljoen -/- de vastgelegde absolute

minimumstand ad € 2,0 miljoen.

Onvoorzien incidenteel

100

Stand na Berap 2022

Onbenutte belastingcapaciteit

-

Verschil tussen volledige en geraamde

kostendekkendheid van reiniging en

riolering 2022.

Dit leidt niet daadwerkelijk tot een

verhoging van de weerstandscapaciteit,

omdat voor zowel de reiniging als de

riolering wordt gewerkt met een

egalisatievoorziening.

Beschikbare weerstandscapaciteit

8.481

Bedragen x € 1.000. Door afrondingsverschillen sluiten bedragen mogelijk niet exact aan.

Weerstandsvermogen

Wanneer de beschikbare en benodigde weerstandscapaciteit tegen elkaar worden afgezet, ontstaat het

onderstaande beeld.

Omschrijving

Bedrag

Beschikbare weerstandscapaciteit

8.481

Benodigde weerstandscapaciteit

1.730

Uitkomst (+ = voldoende beschikbaar)

6.751

Indicator: (beschikbare / door benodigde capaciteit)

 Bestuursrapportage 2022

 Programmabegroting 2022-2025

4,9

0,8

 Jaarstukken 2021

3,1

Bedragen x € 1.000. Door afrondingsverschillen sluiten bedragen mogelijk niet exact aan.

De ratio geeft aan dat volgens de gehanteerde systematiek de risico´s 4,9 keer kunnen worden opgevangen.

NB

Deze Bestuursrapportage is een momentopname. Nieuwe omstandigheden kunnen de uitkomst

beïnvloeden, waardoor het weerstandvermogen een andere waardering kan krijgen.