1. Aanbieding en samenvatting

Wij bieden u de Kadernota 2023 aan. Een kadernota waarin de speerpunten uit het beleidsprogramma ‘Samen

leven, ruimte geven’ uitgewerkt zijn. Een nieuwe beleidsperiode brengt nieuwe uitdagingen met zich mee op het

vlak

van

onder

meer

energie,

klimaat,

sociaal

domein,

armoedebeleid

en

schuldenproblematiek

en

dienstverlening. De solide financiële positie van de gemeente Tholen

geeft ons de mogelijkheid om die

uitdagingen aan te gaan en met de speerpunten aan de slag te gaan.

Financiële ruimte en risico

Deze kadernota biedt de ruimte om belangrijke stappen te zetten in de opgaven waarvoor we staan. Dit komt met

name doordat de uitkering uit het Gemeentefonds op basis van de Meicirculaire 2022 een aanzienlijke stijging

laat zien van rond de € 5,5 miljoen in de jaren 2023 t/m 2025 en van ruim € 3 miljoen in 2026. Dit komt door:

-

Taakmutaties. Voor diverse taakmutaties kunnen we structureel € 0,2 miljoen tegemoet zien;

-

Hogere accressen, zowel door loon- en prijscompensatie als door hogere rijksuitgaven op basis van het

regeerakkoord (Startnota). De accressen zijn uitzonderlijk hoog (laagste in 2026, maar nog altijd circa € 3

miljoen) en het is de vraag of het Rijk dit allemaal kan uitvoeren. We handhaven daarom het bij de

Septembercirculaire 2021 door u gehanteerde uitgangspunt voor onderuitputting (€ 0,4 miljoen). Dit zorgt

voor een eerste buffer om neerwaartse accresbijstellingen op te vangen;

-

Herijking van het gemeentefonds. De herijking is in deze circulaire eindelijk verwerkt. In plaats van een

verwacht nadeel van € 0,2 miljoen is voor Tholen een voordeel van ruim € 0,1 miljoen ontstaan;

-

Het tijdelijk bevriezen van de opschalingskorting. De opschalingskorting is tot en met 2025 bevroren op het

niveau van 2019. Dit zorgt voor een voordeel dat oploopt van € 0,55 miljoen in 2023 tot bijna € 1,0 miljoen in

2025;

-

Compensatie jeugdhulp op basis van de uitspraak van de Commissie van Wijzen. Deze bedraagt voor 2023

circa € 2,0 miljoen. Voor de jaren na 2023 vindt in de Meicirculaire 2022 nog geen compensatie plaats. We

ramen voor 2024 en 2025 geen stelpost, hetgeen zeer voorzichtig is. Indien compensatie doorgang vindt,

leidt dit naar verwachting tot een voordeel in deze jaren van minimaal € 1,0 miljoen. Voor het jaar 2026

nemen we in overeenstemming met de provinciale richtlijn een stelpost op van 75% van het bedrag volgens

de uitspraak van de Commissie van Wijzen (€ 0,85 miljoen).

De voorstellen die ons college doet, tellen op tot € 2,6 miljoen structureel, naast een aantal incidentele,

projectmatig opgepakte zaken. Bewust vullen wij als college niet alle ruimte in. De structurele ruimte (saldo 2026)

in deze kadernota bedraagt € 711.000. In de jaren 2023 t/m 2025 is er nog ruimte voor incidentele zaken. De

saldi zien er als volgt uit:

- 2023:

€ 2.122.000

(waarvan € 1.411.000 aan incidentele ruimte);

- 2024:

€ 1.493.000

(waarvan € 782.000 aan incidentele ruimte);

- 2025:

€ 3.010.000

(waarvan € 2.299.000 aan incidentele ruimte);

- 2026:

€

711.000

(structureel).

Voor veel onderwerpen uit het beleidsprogramma zijn in deze kadernota budgetten vrijgemaakt (zie tekst per

onderdeel), maar een aantal belangrijke opgaven uit het beleidsprogramma hebben wij in deze kadernota bewust

nog niet concreet ingevuld. We willen u uitnodigen om (bij motie) uw prioriteiten aan te geven. Het gaat dan o.a.

om:

-

Herijking van het armoedebeleid. Nieuw beleid en/of verhoging van de inkomensgrens zal leiden tot

structurele verhoging van het budget voor armoedebeleid. Het gaat om bedragen die variëren tussen de € 0

(niets

doen)

en

€

0,4

miljoen

(zie

pagina

8).

De

mogelijkheden

worden

op

23

juni

tijdens

een

raadsinformatiebijeenkomst nader toegelicht;

-

Instelling van een duurzaamheidsfonds voor woningen met een slecht energielabel. De saldi in de jaren 2023

t/m 2025 bieden ruimte om een in te stellen bestemmingsreserve te voeden (vanuit de incidentele ruimte);

-

Instelling van een stimuleringsfonds voor klimaat en energie. Voor klimaat en energie is het mogelijk om een

revolverend fonds (bestemmingsreserve) te vormen en deze te voeden ten laste van de incidentele ruimte in

de jaren 2023 t/m 2025;

-

Uitvoering van het landschapsontwikkelingsplan. Voor de opstelling van een plan is in deze kadernota een

bedrag van € 50.000 opgenomen. Voor de uitvoering hebben we nog geen budget geraamd. In de jaren 2023

t/m 2025 is hiervoor incidenteel ruimte;

-

Nieuwbouw, dan wel renovatie van sport- en gemeenschapscentrum De Meulvliet Tholen. Elke € 1,0 miljoen

aan investeringslasten komt overeen met een structurele kapitaallast van € 45.000 (nieuwbouw) of € 60.000

(renovatie);

-

Maatregelen

in

het

kader

van

toegankelijkheid

/

inclusiviteit.

Voor

een

bedrag

van

€

60.000

aan

kapitaallasten kan een minimale investering van € 0,5 miljoen plaatsvinden; een andere oplossing is om het

investeringsbudget voor knelpunten in de openbare ruimte hiervoor deels te benutten;

-

Opstelling van de dorpsagenda’s. Voor het opstellen van dorpsagenda’s is een bedrag geraamd van €

100.000. Op basis van de agenda’s kan voor de uitvoering een bestemmingsreserve gevormd worden, die

we kunnen voeden ten laste van de incidentele ruimte in de jaren 2023 t/m 2025;

-

Instelling van een fysiek burgerpanel (Raad van advies). Toevoeging van een fysiek burgerpanel zal extra

faciliteiten vragen ter grootte van een bedrag van maximaal € 20.000;

-

Verbetering van de participatie van jongeren. In de programmabegroting is reeds een bedrag van € 10.000

beschikbaar (vroegere subsidie JOTH);

-

Verlaging van de kostendekkendheid begraafplaatsrechten. Verlaging van de kostendekkendheid naar 90%

leidt tot een structureel nadeel van circa € 40.000;

-

Nieuwbouw Calvijn College. Indien u in het kader van de totale ontwikkeling van het gebied over wenst te

gaan tot nieuwbouw leidt dit structureel tot circa € 35.000 aan extra lasten.

Afhankelijk van

de

prioriteiten

die

uw raad

aan

deze

onderwerpen

geeft

volgt

nadere

uitwerking

in de

programmabegroting 2023, die op 10 november aan u zal worden voorgelegd.

Deze kadernota biedt dus veel ruimte, maar tegelijkertijd zien we ook een zorgwekkend macro-economisch

perspectief. De nasleep van de coronapandemie en de oorlog in Oekraïne zorgen voor grote onzekerheid. Met

name de stijgende energie- en grondstofprijzen en de hoge inflatie baren ons zorgen. Het is lastig de exacte

impact voor onze begroting vanaf 2023 in te schatten. Voor energie hebben we rekening gehouden met een

structurele stijging van € 300.000 (circa 50%). Voor de inflatiecorrectie van alle overige budgetten ramen we een

bedrag van afgerond € 1.000.000. Dit bedrag is als volgt opgebouwd:

-

Reguliere exploitatie; stijging van de budgetten met € 650.000. We zijn uitgegaan van een stijging van de

inflatiegevoelige budgetten (€ 13.000.000) met gemiddeld 5%;

-

Onderhoudsvoorzieningen; stijging van de dotatie met € 250.000. We zijn uitgegaan van een stijging van de

dotatie (€ 1.250.000) met gemiddeld 20%. We actualiseren de plannen het komende jaar. Pas dan zal blijken

of het effect van deze actualisatie past binnen de financiële kaders die we nu voor inflatie hanteren.

-

Investeringsplanning; stijging van de kapitaallasten met € 100.000. We zijn uitgegaan van een stijging van de

geplande investeringen (circa € 10.000.000) met 20% bij een afschrijvingstermijn van 25 jaar en een rente

van 2%.

We zien het beleidsprogramma ‘Samen leven, ruimte geven’ als anker en als de situatie daarom vraagt zullen we

(moeten) bijsturen. Dit kan invloed hebben op het tempo waarin we speerpunten realiseren en op de prioriteiten

die we stellen.

Relatie burger – overheid verbeteren

We willen het vertrouwen van de burger in het gemeentebestuur minimaal handhaven op het huidige niveau en waar

mogelijk versterken, onder andere door verbetering van de dienstverlening, door bezoek aan de kernen en het opstellen van

dorpsagenda’s, door vergroting van de participatie et cetera.

In deze kadernota maken we structurele middelen (€ 24.000) vrij voor de Klant Contact Monitor. Hiermee kunnen

we de tevredenheid van onze klant direct na verlening van de dienst meten. Samen met de burger- en

ondernemerspeiling levert dat input voor verbetering van onze dienstverlening.

Via de invoering van een digitaal burgerpanel en de aanstelling van een burgercontactfunctionaris, waarvoor uw

raad in de programmabegroting 2022 al budget beschikbaar gesteld heeft, willen we alerter omgaan met signalen

uit de samenleving, de vinger aan de pols houden en snel(ler) inspelen op nieuwe wensen en ontwikkelingen.

Andere instrumenten die we daartoe in kunnen zetten zijn de instelling van een fysiek burgerpanel (dat in een

bepaalde vorm mede kan dienen als een ‘Raad van advies’) en het vergroten van de participatie van jongeren via

een creatieve (digitale) aanpak. Voor deze laatste instrumenten hebben we nu, in afwachting van nadere

kaderstelling, nog geen middelen geraamd.

We willen de zichtbaarheid van de gemeente in de kernen (verder) vergroten door alle kernen te bezoeken en per

kern een dorps- en stadsagenda op te stellen. Vraag is hoe de inwoners de ontwikkeling van hun kern zien en

hoe de gemeente hen daarbij kan ondersteunen. We leggen dit vast in een dorps- of stadsagenda. Voor het

opstellen van deze agenda’s hebben we een bedrag van € 100.000 opgenomen. Na het opstellen gaan we

samen aan de slag met de uitvoering. Hiervoor hebben we in deze kadernota, in afwachting van nadere

kaderstelling, nog geen middelen geraamd.

Leefbare kernen: voorzieningen en kwaliteit openbare ruimte

Samen met de inwoners maken we een dorps- of stadsagenda die gericht is op een goed en passend

voorzieningenniveau en op een gezonde, groene, leefbare en veilige leefomgeving

De kwaliteit van leven in de kernen wordt mede bepaald door de aanwezigheid van voldoende voorzieningen.

Investeren in maatschappelijke voorzieningen betekent vaak: investeren in accommodaties voor onderwijs, sport,

cultuur en ontmoeting. Met de uitvoering van het Integraal Huisvestingsplan (IHP) hebben we heel wat

onderwijsaccommodaties voor nieuwbouw of renovatie op de investeringsplanning staan. Voor het Calvijn

College zijn we hierbij, in overeenstemming met het IHP, (nog) uitgegaan van renovatie. Verder hebben we voor

de eventuele renovatie of nieuwbouw van sport- en gemeenschapscentrum De Meulvliet in deze kadernota, in

afwachting van nadere prioritering, nog geen investeringsbudget opgenomen.

Verder is de kwaliteit van de openbare ruimte een belangrijke factor in de beleving van de inwoners. Om

‘verrommeling’

van

de

openbare

ruimte

tegen

te

gaan,

willen

we

daarom

groene

inpassing

van

afvalinzamelpunten realiseren. Hiervoor trekken we in deze kadernota voor de periode 2023 tot en met 2025

jaarlijks € 35.000 uit (en 2022 ook € 35.000).

Ter verbetering van de kwaliteit van de openbare ruimte zijn in de Programmabegroting 2022 al structurele

middelen opgenomen voor (1) de motie onkruidbestrijding (structurele verhoging: € 75.000), waarbij de gekozen

variant gericht is op het behalen van een hoger kwaliteitsniveau en een grotere belevingswaarde door het gehele

straatbeeld te bewerken en (2) verhoging van de groenkwaliteit (structurele verhoging: € 50.000) door het

omvormen

van

braakliggende

gronden

naar

bloemrijk

gras,

door

verhoging

van

het

beheerniveau

in

centrumgebieden en rond toeristische hotspots en door het aanvullen van de bestaande boomstructuur.

Sociaal Domein

Samen met zorgloketten, vrijwilligers, verenigingen en maatschappelijke instellingen, zetten we in op preventie en

zelfredzaamheid met als doel: gezonde, gelukkige en zelfredzame inwoners in een hechte samenleving waarin

mensen naar elkaar omzien.

Het in 2020 gestarte actieplan sociaal domein loopt ook de komende jaren nog door. De acties behelzen o.a. een

andere vorm van aanbesteding van inkoop van zorg, deelname aan de regionale aanpak Grip op Wmo op basis

van een onderzoek door Berenschot, sturen op cliëntdoelen en een gerichtere aanpak van duurdere casussen.

Op lokaal niveau werken we aan:

-

het aanpassen van beleid en het opstellen van toepasbare uitvoeringsmaatregelen;

-

zicht krijgen op eigen data en de werkwijze kritisch bezien;

-

inzetten op eigen kracht, instroom beperken en uitstroom bevorderen;

-

de samenwerking met zorgaanbieders intensiveren;

-

in samenwerking met zorgloketten voorliggende voorzieningen creëren;

-

inzetten op preventie.

Voor dit actieplan zijn in de programmabegroting 2022 al middelen opgenomen (tot en met 2024). Verder is voor

experimenten in het sociaal domein (kostenremmende maatregelen) voor 2022 reeds € 100.000 opgenomen en

voor de ontwikkeling van het maatschappelijk voorveld € 120.000. Deze laatste budgetten zullen waarschijnlijk

niet alleen in 2022 besteed worden, maar doorlopen naar 2023. De ingezette acties hebben geleid tot stabilisatie,

danwel geringe afname van de uitgaven. Daarom anticiperen wij in deze kadernota op een positieve evaluatie

van de pilot met praktijkondersteuners bij de huisartsen en stellen wij voor budget beschikbaar te maken voor

voortzetting daarvan (tot en met 2025 met afbouw).

De ontwikkelingen rondom centralisatie van de zware jeugdzorg en de doordecentralisatie van Beschermd

Wonen volgen we op de voet. Bij eventuele wijzigingen op dit terrein komen we uiteraard bij u terug.

Jeugd: onderwijs, sport en bewegen als basis voor een gezonde ontwikkeling

Samen met ouders, opvoeders en onderwijs willen we een omgeving creëren waarin jongeren veilig en actief

kunnen opgroeien op weg naar maatschappelijke en economische zelfstandigheid

In het kader van preventie hechten we er veel waarde aan dat jongeren voldoende bewegen. Dit draagt bij aan de

fysieke én mentale gezondheid van kinderen. Samen met de scholen investeren we de komende drie jaren

daarom in bewegingsonderwijs voor kinderen (€ 50.000 per jaar tot en met 2025). Ook zetten we de uitvoering

van het Preventieakkoord voort. Wanneer de specifieke uitkering van het rijk voor dit doel wegvalt (1 januari

2024), zetten we eigen middelen in (€ 20.000).

Armoedebeleid en schuldenproblematiek

Samen met betrokkene, het netwerk en maatschappelijke instellingen willen we via een preventieve aanpak zo

veel mogelijk voorkomen, dat mensen in armoede komen te verkeren en problematische schulden opbouwen. Als

ze toch in die situatie geraken, willen we deelname aan het maatschappelijk verkeer mogelijk maken, zodat ze zo

snel mogelijk weer zelfredzaam zijn.

In de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening is vroegsignalering als wettelijke taak voor gemeenten opgenomen.

Door het inzetten van vroegsignalering worden in een zo vroeg mogelijk stadium mensen met financiële

problemen in beeld gebracht met als doel vroegtijdige hulpverlening mogelijk te maken. In 2021 hebben we

daarmee positieve resultaten behaald, maar door de coronapandemie, de energiecrisis en de hoge inflatie is dit

nu nog niet zichtbaar in een afnemende vraag naar schuldhulpverlening. De in de kadernota 2022 uitgesproken

ambitie dat door de inzet van vroegsignalering het aantal aanvragen voor schuldhulpverlening af zou nemen,

verwachten wij niet waar te kunnen maken, terwijl dit voor dekking binnen de business case moest zorgen.

Gezien de wettelijke taak en het maatschappelijk belang van vroegsignalering is derhalve structurele dekking

noodzakelijk. In deze kadernota maken we die inzet daarom structureel.

Tegen de achtergrond van de kinderopvangtoeslagaffaire, de coronapandemie, de energiecrisis en de hoge

inflatie is het niet verbazingwekkend dat uw raad via een motie en via het beleidsprogramma aandacht heeft

gevraagd voor de armoedeproblematiek. Over de financiële consequenties van een eventuele herijking van het

armoedebeleid bent u door middel van een informatieve bijeenkomst geïnformeerd. In deze kadernota lopen we

hier nog niet op vooruit. Afhankelijk van de standpunten binnen uw raad kan de structurele financiële ruimte in

deze kadernota ingezet worden voor het bestrijden van armoede. Het gaat om de volgende bedragen:

Inkomensgrens 110 %

Inkomensgrens 120 %

Inkomensgrens 130 %

Exclusief nieuw beleid

-

€ 106.000

€ 212.000

Nieuw beleid

€ 128.000

€ 171.000

€ 214.000

Totaal

€ 128.000

€ 277.000

€ 426.000

Wonen

Samen met onze strategische partners willen we in de komende jaren meer woningen aan de voorraad

toevoegen om zo de verschillende uit Tholen goed en duurzaam te kunnen huisvesten. Daarnaast verduurzamen

we de bestaande voorraad en bevorderen we zo veel mogelijk dat woningen voor de Thoolse woningzoekenden

beschikbaar komen.

De woningnood is groot. Het is een stevige opdracht de woonagenda op korte termijn te versnellen. Meer huizen,

aandacht voor starters, gezinnen met kinderen, doorstroming en inspelen op de marktvraag naar meer flexibele

(kleinere) woonvormen heeft topprioriteit. We willen kwetsbare doelgroepen op de woningmarkt, zoals starters,

helpen en beschermen door te experimenteren met flexibele en creatieve oplossingen, al dan niet welstandsvrij.

We onderzoeken verder de mogelijke instelling van een fonds voor woningverbetering en verduurzaming

(isolatie), gekoppeld aan specifieke doelgroepen. Hiervoor hebben we, in afwachting van nadere kaderstelling,

nog geen storting geraamd.

Ruimtelijke ontwikkeling

Samen met inwoners, ondernemers en maatschappelijke partners ronden we de Omgevingsvisie af, gericht op

een goed woon-, werk en leefklimaat. We realiseren concrete projecten en creëren nieuw ontwikkelperspectief

voor initiatieven die rekening houden met ruimtelijke kwaliteit, duurzaamheid en klimaatbestendigheid.

De Omgevingswet moet leiden tot vereenvoudiging van plannen en procedures in het ruimtelijk domein. Door

problemen met de invoering van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (de landelijke voorziening) is de nieuwe

invoeringsdatum van de Omgevingswet vastgesteld op 1 januari 2023. De Omgevingsvisie van Tholen wordt naar

verwachting eind dit jaar vastgesteld.

Door het uitstel is ook de ingangsdatum van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) doorgeschoven

naar 1 januari 2023. De impact van de Wkb kan van gemeente tot gemeente sterk verschillen, omdat de wet (in

eerste instantie) slechts gevolg heeft voor een deel van de bouwinitiatieven, de zogenoemde ‘gevolgklasse 1’. De

Wkb zorgt voor een stuk verlies aan workload bij de (technische) vergunningverlening en daarmee ook voor

lagere legesinkomsten. Dit zou ongeveer 1 op 1 moeten zijn, maar veel gemeenten hebben moeite om het werk

en de betrokken capaciteit terug te brengen (te reorganiseren). De impact is heel verschillend en primair

afhankelijk van de hoeveelheid ’gewone woningbouw’. Bovendien komt er in de plaats van de technische

bouwvergunning een melding en een aantal bijbehorende activiteiten terug. Nieuw werk dat niet door leges

gedekt wordt. Het Rijk gaat hiervoor compenseren. In december 2021 is met de VNG een afspraak hierover

gemaakt. De Wkb behelst derhalve een aanzienlijk risico, waarvan de impact voor onze gemeente pas later dit

jaar duidelijk zal worden.

Energietransitie en duurzaamheid

Samen met inwoners, ondernemers, maatschappelijke instellingen en andere overheden streven we er naar om de

energievisie uit te voeren en daarmee in 2025 voor minimaal 25% duurzame energie in onze energiebehoefte te voorzien en

dat verder door te ontwikkelen naar 55% duurzame energie in 2030.

De visie Energiebalans geeft helder aan wat we op het gebied van duurzaamheid de komende jaren voor de boeg

hebben. In concrete projecten rond bewustwording en verduurzaming van de bedrijfsterreinen krijgt de uitwerking

gestalte.

Tegelijk

zijn

er

ontwikkelingen

die

kansen

bieden,

bijvoorbeeld

rond

experimenten

vanuit

de

samenleving en het Thoolse bedrijfsleven. Deze worden positief tegemoet getreden en kunnen rekenen op steun

vanuit de gemeente. De planmatige verduurzaming van onze gemeente krijgt ook de komende 4 jaar prioriteit.

We werken daarbij doelbewust vanuit meekoppelkansen, met name rond verduurzaming bedrijfsterreinen, het

benutten van restwarmte en de transitie naar gasloos wonen en het verduurzamen van woningen. We richten ons

op doelbewuste vermindering van energieconsumptie. Bij de behandeling van de programmabegroting 2022 heeft

uw raad via een motie voor de jaren 2022 en 2023 een uitvoeringsbudget van € 100.000 voor de energiebalans

beschikbaar gesteld. In deze kadernota verhogen we dit uitvoeringsbudget tot € 125.000 en breiden we het uit tot

en met 2025.

We onderzoeken verder de mogelijke instelling van een (revolverend) fonds voor klimaat en energie om inwoners

en lokale bedrijven (verder) op weg te kunnen helpen. Hiervoor hebben we in deze kadernota nog geen storting

geraamd.

Landschap, landbouw en natuur

Samen met de agrariërs, het Waterschap, natuurverenigingen en andere betrokkenen streven we naar een

verrijkende perspectiefvolle ontwikkeling van landbouw, landschap, recreatie en natuur

In het kader van landschapsontwikkeling hebben we in 2021 voor de uitdeelactie Plan Boom een bijdrage

verstrekt van bijna € 10.000. In de gemeente Tholen zijn ruim 4.100 boompjes besteld. In de programmabegroting

2022 heeft u deze bijdrage doorgetrokken tot en met 2024. In deze kadernota 2023 hebben we een budget van

€ 50.000 vrijgemaakt voor het opstellen van een landschapsontwikkelingsplan. Voor de uitvoering van dit plan

hebben we, in afwachting van uw priotering, nog geen budget geraamd.

Milieu, afval en circulaire economie

Samen met onze inwoners en ondernemers streven we onder andere via onze afvalinzameling naar een schoner

milieu en naar vermindering van het restafval naar 100 kilo per persoon per jaar in 2025, als opmaat naar een

vermindering naar 30 kilo per persoon in 2030 en een volledig circulaire aanpak in 2050.

In het kader van de ‘VANG-operatie’ (Van Afval Naar Grondstof) is bepaald dat we afval moeten scheiden en dat

we de hoeveelheid restafval moeten terugbrengen tot 100 (en op termijn 30) kilo per persoon per jaar in 2025.

Dat is heel ambitieus. In Tholen zaten we in 2021 op 172 kilo en we hebben dus nog een lange weg te gaan. Met

name via de milieustraat wordt flink wat restafval aangeleverd. We zullen goed moeten analyseren, welke

afvalstromen er zijn en hoe we de doelstelling dichterbij kunnen brengen. Vervolgens zullen we actie moeten

ondernemen. Hiervoor komen we uiteraard bij u terug. De acties leiden op korte termijn mogelijk tot hogere

lasten. Als de doelstellingen echter niet gehaald worden, zullen we waarschijnlijk geconfronteerd worden met

heffingen en gaat de afvalstoffenheffing sowieso omhoog.

Economie en arbeidsmarkt

Samen met de ondernemers werken we aan een kwalitatief hoogwaardig en duurzaam vestigingsklimaat, waarin

bedrijven kunnen gedijen en dat zo veel mogelijk aansluit bij de Thoolse arbeidsmarkt.

Er is sprake van naweeën van de coronapandemie. Daarnaast is er mondiale impact van de oorlog in de

Oekraïne, prijsstijgingen en inflatie. Dit heeft gevolgen voor de economie. We hebben de komende jaren veel

aandacht voor mogelijkheden om het Thoolse bedrijfsleven door deze moeilijke periode heen te helpen. De

insteek is daarbij met name faciliterend. Hiervoor wordt een gericht

handelingsperspectief met mogelijke

instrumenten opgesteld. Het uitgevoerde arbeidsmarktonderzoek is hierbij leidend. De actiepunten uit het

onderzoek zullen naar verwachting hoofdzakelijk liggen in het versterken van de economische infrastructuur door

kwaliteitsverbetering van de voorzieningen voor bedrijven. Voorbeelden op de bestaande bedrijventerreinen zijn

verduurzaming en het invoeren van parkmanagement. In deze kadernota hebben we hiervoor € 100.000

opgenomen.

Verder continueren we de bijdrage aan Stichting Tholen Beter Bekend voor uitvoering van het Promotie- en

aqcuisitieplan. Uw raad heeft voor dit project tot en met 2022 middelen beschikbaar gesteld. Om de continuïteit te

waarborgen en het gezaaide goed te kunnen oogsten maken we ruimte vrij om dit project langer te ondersteunen

(€ 60.000 per jaar voor de periode 2023-2025). Stichting Tholen Beter Bekend investeert in de aantrekkelijkheid

van Tholen en in het promoten van Tholen. Dit gebeurt onder de naam Eiland Tholen.

Tenslotte gaan we onderzoeken hoe we expertise op het terrein van Europese subsidies in onze organisatie

kunnen incorporeren.

Recreatie, toerisme, ‘branding’ Tholen, promotie en acquisitie

Samen met ondernemers, agrariërs en strategische partners en in lijn met onze traditionele waarden, streven we

naar een verdere verbetering van kwaliteit en naar verhoging van het aantal overnachtingen van 329.000 (2018)

naar 340.000.

De gedeelde visie is dat Tholen potentie heeft om zich toeristisch-recreatief door te ontwikkelen, zonder in

grootschaligheid te vervallen. We investeren gericht in beleving voor bezoekers en eigen inwoners, waarbij

natuur, landschap, erfgoed, cultuur, rust en ruimte de leidende begrippen voor de verdere ontwikkeling zijn.

Zo willen we o.a. een Tholen-app ontwikkelen. Hiermee ontsluiten we toeristische informatie en zorgen we ervoor

dat de Thoolse fiets- en wandelroutes via een app te vinden en te gebruiken zijn. De grootste toegevoegde

waarde van een app is het gebruik van belevingsroutes. De app zal in nauwe samenwerking met de Stichting

Tholen Beter Bekend worden vorm gegeven. In deze kadernota is hiervoor € 100.000 opgenomen.

Ter

verbetering van de kwaliteit van onze fiets- en wandelroutes heeft u in de programmabegroting 2022 al een

investeringskrediet van € 200.000 gevoteerd.

Ook willen we ons vestingverleden gebruiken om Tholen nog beter op de toeristische kaart te zetten. We maken

daarom

budgettaire

ruimte

vrij

voor

de

aansluiting

bij

de

Zuidwaterlinie

(ZWL)

en

de

Vereniging

van

Vestingsteden. In het ambitiedocument van de ZWL is de ambitie uitgesproken om de Linie van de Eendracht uit

de vergetelheid te trekken. Voor de realisatie van een fiets- en wandelroute met kennis- en belevingsprojecten

investeren we in deze kadernota daarom € 250.000.

Tevens willen we samen met een aantal stakeholders het concept van de ‘Verdronken stad Reymerswael’ verder

ontwikkelen om het ‘onzichtbare zichtbaar te maken’ voor bezoekers en inwoners. Voor de periode 2023 tot en

met 2025 stellen we voor dit pareltje op het gebied van toerisme, recreatie en erfgoed jaarlijks € 100.000

beschikbaar.

We creëren bovendien een veilige recreatieplek op het strandje (en voormalige stortplaats) bij de haven in Sint

Philipsland door middel van verbetering van de oeververdediging en zandsuppletie (€ 60.000 eenmalig).

Tenslotte willen we in samenwerking met rederijen een aanlegsteiger voor riviercruises realiseren. Sinds eind

vorig jaar is er concrete interesse. De verwachte investering bedraagt € 2.000.000. Het streven is om via

subsidiegelden en een bijdrage van de rederij de kosten te minimaliseren.

Mobiliteit

Samen met de inwoners, maatschappelijke organisaties en andere overheden willen we de mogelijkheden voor

mobiliteit minimaal handhaven, maar liever nog vergroten en vernieuwen door aan te haken bij de regionale

mobiliteitsstrategie onder het motto ‘de reiziger centraal’.

Een plattelandsgemeente als Tholen kent een diverse mobiliteitsopgave. Creatieve maatregelen en oplossingen

om via maatwerk de bereikbaarheid van kernen en voorzieningen zo optimaal mogelijk te houden, vragen om een

stimulerende en lerende houding. We zoeken daarom actief de samenwerking met burgerinitiatieven, bijvoorbeeld

rond het idee van de mobiliteitshubs (verwachte investering: € 150.000). We geven ruimte aan het concept van

zoveel mogelijk vervoer delen, slechten grenzen tussen diverse categorieën van collectief vervoer en investeren

in de verduurzaming door bijvoorbeeld een fijnmaziger netwerk van oplaadpunten. Er wordt bovendien ingezet op

een kernen verbindend netwerk van veilige fietspaden.

In oktober wordt het Mobiliteitsplan ter vaststelling aan uw raad voorgelegd. De parkeerproblematiek binnen de

kernen wordt integraal meegenomen in het mobiliteitsvraagstuk. Voor lokale knelpunten in de openbare ruimte

heeft u in de programmabegroting 2022 al een investeringsbudget beschikbaar gesteld, waarbij de structurele

kapitaallasten in 3 jaar mogen oplopen tot maximaal € 100.000 per jaar. De kans bestaat dat voor uitvoering van

het plan nog aanvullende middelen benodigd zijn.

Veiligheid

Samen met inwoners, ondernemers, politie, handhavers en justitie streven we naar een veilig Tholen.

De verharding van de maatschappij die gepaard is gegaan met een verharding van de criminaliteit gaat ook

Tholen niet voorbij. In de afgelopen jaren zijn er diverse incidenten geweest, vooral drugsgerelateerd. Omdat de

harde criminaliteit zich niet aan gemeentegrenzen houdt, is het van belang dat we regionaal samenwerken.

Hierbij maken we deel uit van twee regio’s: Zeeland en West-Brabant. In Zeeland draait Tholen volop mee met de

Veiligheidsregio. In Brabant gaat het meer om de inzet van wijkagenten, Boa’s en directe politiezorg vanuit de

Markiezaten.

Een grotere inzet van

wijkagenten in de gemeente is zeer gewenst, maar

helaas zijn de

mogelijkheden beperkt: het personele tekort binnen de politie is groot en het is niet mogelijk om heel snel extra

personeel aan te trekken. Daarom zijn de maatregelen die we kunnen nemen om de druk op politie en justitie te

beperken even belangrijk, zoals o.a. een goede begeleiding van jongeren, preventieve maatregelen in buurten en

een goede begeleiding van verwarde personen. Hiervoor zijn de afgelopen jaren al middelen in de begroting

vrijgemaakt.

Financiën

We streven met kracht naar realisering van onze ambities, maar willen als gemeente een financieel gezonde

positie met een gematigde ontwikkeling van de lokale lasten en een sluitend meerjarenperspectief.

Het degelijke financiële beleid van de afgelopen jaren heeft er toe bijgedragen dat de financiën van onze

gemeente op orde zijn. Gezien de grote onzekerheden die er door de macro-economische ontwikkelingen zijn en

de onduidelijkheid over substantiële structurele bijdragen vanuit het Rijk, zetten we dit beleid voort. Om burgers

en ondernemers in deze onzekere periode te ontzien, maken we ruimte voor een matiging van de eerder

voorgenomen lastenstijging. In deze kadernota stellen we voor om de ozb-stijging voor 2023 en 2024 te verlagen

van 4% naar 2% per jaar. Voor 2025 en 2026 gaan we uit van een stijging van slechts 1%. De stijging van de

totale (woon)lasten komt in 2023 uit op ongeveer 1%. Daarmee verwachten we onze positie bij de 50

goedkoopste gemeenten te kunnen handhaven. Uiteraard is het aan uw raad om andere afwegingen te maken.

Overhead

Het waarmaken van ambities en het realiseren van doelen vraagt een organisatie die daarvoor toegerust is.

Daarbij gaat het niet alleen om onze eigen organisatie. Ook de Gemeenschappelijke regelingen voeren immers

taken voor ons uit. Wanneer we een zelfstandige gemeente Tholen willen blijven die strategisch en beleidsmatig

de eigen koers bepaalt hebben we een soepel draaiende organisatie nodig waarin mensen met hart en ziel en

met veel plezier aan het werk zijn. Dat kan alleen als we bereid zijn om daarin ook te investeren. De investeringen

die we in deze kadernota opvoeren zijn te herleiden tot een drietal oorzaken:

-

Onder druk van de op pagina 6 toegelichte inflatie verwachten we een aanzienlijke stijging van

salarissen.

Voor

2023

houden

we

rekening

met

een

stijging

van

4%.

Ook

de

bijdragen

aan

gemeenschappelijke regelingen laten een stijging zien;

-

Onze

dienstverlening

wordt

steeds

digitaler.

Wij

zijn

steeds

afhankelijker

van

stabiele

digitale

verbindingen en van informatievoorziening die voldoet aan eisen van informatieveiligheid en privacy;

-

Een ambitieus programma vraagt ambtelijke capaciteit.