Paragraaf financiering
Algemeen
Het beleid voor het beheersen van de paragraaf financiering is vastgelegd in landelijke regelgeving, in de
Financiële beheersverordening en het Treasurystatuut.
Risicobeheer
Renterisicobeheer
Renterisicobeheer omvat het beperken van de invloed van rentewijzigingen op de financiële resultaten van
de gemeente. Een belangrijk uitgangspunt hierbij is het vermijden van grote fluctuaties in de rentelasten. De
kasgeldlimiet en de renterisiconorm zijn hierbij de voornaamste instrumenten om dit te monitoren.
Kasgeldlimiet
De kasgeldlimiet heeft als doel een grens te stellen aan korte financiering. Juist voor korte financiering geldt
dat het renterisico aanzienlijk kan zijn, aangezien fluctuaties in de rente bij korte financiering direct een
relatief grote invloed kunnen hebben op de rentelasten. De kasgeldlimiet houdt in dat het tekort aan
vlottende middelen niet meer mag zijn dan 8,5% van het totaal van de lasten van de begroting per 1 januari
van enig jaar.
Bij overschrijding van de kasgeldlimiet dient de gemeente maatregelen te nemen. In de meeste gevallen
komt dit neer op het aangaan van langlopende geldleningen. Echter, voordat een langlopende geldlening
wordt aangetrokken, is het toegestaan een tekort op de liquide middelen tijdelijk te dekken met een
kasgeldlening (lening korter dan 1 jaar). Lasten en baten gaan immers vaak niet gelijk met elkaar op.
Het contract van de gemeente Reimerswaal met BNG Bank voorziet erin dat bij een tekort aan liquide
middelen een krediet in rekening courant tot € 4,6 miljoen kan worden opgenomen.
Werkelijk
Begroting
Werkelijk
Werkelijk
2020
2021
2021
2021
Omschrijving
(gem.)
(gem.)
1e
kwartaal
2e
kwartaal
3e
kwartaal
4e
kwartaal
(gem.)
Lasten begroting per 1 januari
56.544
60.793
60.793
60.793
60.793
60.793
60.793
Percentage kasgeldlimiet
8,5
8,5
8,5
8,5
8,5
8,5
8,5
Toegestane kasgeldlimiet
-4.806
-5.167
-5.167
-5.167
-5.167
-5.167
-5.167
Vlottende uitzettingen:
- verstrekt kasgeld
0
0
0
0
0
0
0
- tegoed in rekening courant
1.800
2.217
1.557
2.310
3.601
5.425
3.223
- overigen
0
0
0
0
0
0
0
Vlottende schulden:
- opgenomen kasgelden
3.542
1.225
4.000
7.167
1.667
0
3.208
- schulden in rekening courant
0
119
0
979
0
0
245
- overigen
0
0
0
0
0
0
0
Toets kasgeldlimiet:
- totale vlottende middelen
-1.742
874
-2.443
-5.836
1.934
5.425
-230
- toegestane kasgeldlimiet
-4.806
-5.167
-5.167
-5.167
-5.167
-5.167
-5.167
Ruimte (+) / Overschrijding (-)
3.064
6.041
2.724
-669
7.101
10.592
4.937
Bedragen x € 1.000. Door afrondingsverschillen sluiten bedragen mogelijk niet exact aan.
Renterisiconorm
De renterisiconorm heeft als doel om het renterisico bij herfinanciering te beheersen. De jaarlijks verplichte
aflossingen en de renteherzieningen mogen niet meer bedragen dan 20% van het begrotingstotaal. In 2021
bedroegen
de
aflossingen
van
de
langlopende
geldleningen
€ 2,2
miljoen,
dit
is
3,6%
van
het
begrotingstotaal. Renteherzieningen kwamen niet voor.
Kredietrisicobeheer
Ter
beperking
van
kredietrisico’s
zijn
in
het
Treasurystatuut
richtlijnen
opgenomen
voor
de
minimale
kredietwaardigheid van de partijen waar de gemeente middelen uitzet. Deze richtlijnen worden gehanteerd in
geval
geldleningen
worden
verstrekt.
Indien
dit
zich
voordoet,
wordt
dit
met
de
gemeenteraad
gecommuniceerd.
Risicobeheer debiteuren
Vorderingen van debiteuren worden continue van nabij gevolgd en daar waar nodig wordt actie ondernomen.
Op een totaal van € 6,3 miljoen (excl. rekening-courantverhouding schatkistbankieren met de Rijksoverheid)
aan vorderingen per 31 december 2021 was een bedrag van ongeveer € 0,69 miljoen aan te merken als
dubieus. Voor dit bedrag is een voorziening gevormd.
Financiering en leningenportefeuille
Investerings- en financieringsstaat
De ontwikkeling van de financieringspositie is bepalend voor de omvang van de leningenportefeuille.
Hieronder is de confrontatie tussen de raming in de primaire begroting en de jaarrekening opgenomen.
Omschrijving
Rekening
2020
Primaire
begroting
Rekening
2021
Eigen vermogen:
- algemene reserve
3.888
3.925
7.625
- overige reserves
30.463
28.186
32.453
Vreemd vermogen:
- voorzieningen (incl. voorziening dubieuze debiteuren)
9.038
8.439
7.790
- leningenportefeuille
26.583
26.583
28.390
Vaste activa en onderhanden werk
-74.565
-75.087
-74.087
Financieringsbehoefte: ruimte (+) / overschrijding (-)
-4.593
-7.954
2.170
Bedragen x € 1.000. Door afrondingsverschillen sluiten bedragen mogelijk niet exact aan.
Leningenportefeuille
Bij het samenstellen van de begroting 2021 (medio 2020) was er sprake van een leningenportefeuille van
€ 26,6 miljoen, die op begrotingsbasis afliep naar € 24,4 miljoen per eind 2021. Begin juli 2021 is een
langlopende
geldlening
aangetrokken
groot
€
4,0
miljoen,
met
een
looptijd
van
25
jaar
en
een
rentepercentage van 0,498.
De stand in de jaarrekening komt hiermee uit op € 28,4 miljoen. De rentelast 2021 met betrekking tot de
leningenportefeuille bedroeg € 0,83 miljoen.
Kasbeheer
Om de kosten van het geldstromenbeheer te beperken wordt het liquiditeitsgebruik zoveel als mogelijk
beperkt door de geldstromen op elkaar af te stemmen. Hierbij wordt erop toegezien dat de liquiditeitspositie
voldoende is om te garanderen dat de verplichtingen tijdig kunnen worden nagekomen.
Voor het maken van een juiste inschatting over het al dan niet aantrekken van geld blijft het essentieel dat
iedere betrokkene zijn of haar medewerking verleent. Hierbij spelen de ontwikkelingen in de uitvoering rond
de bouwgrondexploitatie en het verloop van de investeringen uit de investeringsplanning een cruciale rol.
Gesteld kan worden dat alle benodigde gegevens tijdig worden aangeleverd.
In
de
periode
februari
tot
en
met
augustus
2021
heeft
de
gemeente
nog
gebruik
gemaakt
van
kasgeldleningen. Door de negatieve rente op kortgeldleningen is een renteopbrengst in plaats van een
rentelast
gerealiseerd.
Zoals
hierboven
reeds
vermeld
heeft
de
gemeente
vanwege
de
gunstige
rentetarieven de lange termijn financiering geconsolideerd door het afsluiten van een langlopende geldlening
van 4,0 miljoen voor 25 jaar. Hierdoor heeft de gemeente vanaf augustus 2021 geen kasgeldleningen meer
af hoeven te sluiten.
Rentetoerekening
Jaarlijks wordt bij het opstellen van de begroting een renteomslagpercentage bepaald. Op basis van het
begrote
omslagpercentage
wordt
rente
toegerekend
aan
investeringen.
Een
eventueel
resultaat
op
rentekosten wordt verantwoord op het taakveld Treasury. Het (begrote) renteomslagpercentage 2021 is als
volgt bepaald:
BEREKENING RENTE OMSLAGPERCENTAGE 2021
(bedragen in euro´s)
Boekwaarde investeringen per 0101
75.086.582
Vaste financieringsmiddelen per 0101
Reserves
32.110.745
Voorzieningen
8.439.415
40.550.160
Saldo niet afgeloste geldleningen per 0101
26.583.275
67.133.435
Tekort aan financieringsmiddelen (rentekosten zie punt b)
7.953.147
Rentekosten:
a. rente vaste geldleningen
814.474
b. rente rekening-courant
150.886
c. rente van reserves
717.814
d. rente van voorzieningen:
227.864
1.911.039
Investeringen waarvoor een vast (of geen) rentepercentage wordt aangehouden per 0101:
Produkt
Omschrijving
Investeringen
Rentebedrag
rente-%
003.00
Strategische gronden
6.311.269
98.456
1,56%
610.03
Lening Dorpshuis Rilland
151.621
9.097
6,00%
610.03
Lening Dorpshuis Rilland
70.000
3.500
5,00%
320.02
Erfpachtsgronden bedrijven
7.300.840
182.521
2,50%
630.00
Debiteuren WWB
402.950
820.01
Erfpachtsgronden particulieren
1.307.656
32.691
2,50%
320.01
Bedrijventerreinen
3.086.778
48.154
1,56%
820.00
Grex woningbouw
-1.080.912
-16.862
1,56%
Totaal
17.550.203
357.556
Berekening van de gemiddelde rente:
Totaal van de boekwaarden per 0101
75.086.582
Af: - totaal boekwaarde van investeringen per 0101 waarvoor een vast (of geen) rentepercentage wordt
aangehouden
-17.550.203
Blijft
57.536.379
Berekening van het rentebedrag, dat in aanmerking komt voor de vaststelling van het renteomslagpercentage:
Totaal te verdelen rentekosten, onderdelen a t/m c
1.911.039
Af: - rente van investeringen waarvoor een vast rentepercentage wordt aangehouden
-357.556
Blijft
1.553.482
Berekening omslagpercentage
1 % van
1.553.482
57.536.379
=
2,700%
Renteschema:
a.
De externe rentelasten over de korte en lange financiering
813.458
b.
De externe rentebaten (idem)
20.693
Saldo rentelasten en rentebaten
792.765
c1.
De rente die aan de grondexploitatie moet worden doorberekend
402.105-
c2.
De rente van projectfinanciering die aan het betreffende taakveld
12.597-
moet worden toegerekend
c3.
De rentebaat van specifieke leningen indien daar een specifieke
lening is aangetrokken (= projectfinanciering), die aan het
betreffende taakveld moet worden toegerekend
-
Aan taakvelden toe te rekenen externe rente
414.702-
d1.
Rente over eigen vermogen
760.351
d2.
Rente over voorzieningen
245.666
Totaal aan taakvelden toe te rekenen rente
1.384.090
e.
De werkelijk aan taakvelden toegerekende rente (via renteomslag)
1.519.985-
f.
Renteresultaat op het taakveld Treasury (=voordelig)
135.895-
Bedragen in hele euro’s. Door afrondingsverschillen sluiten bedragen mogelijk niet exact aan.