UITEENZETTING FINANCIELE POSITIE EN TOELICHTING

Algemeen

De term financiële positie kan worden gedefinieerd als het vermogen van de gemeente Tholen in relatie tot de

exploitatie, met inachtneming van de risico’s. Deze term is daarom een breder begrip dan het vermogen, maar is

ook een breder begrip dan het weerstandsvermogen. Het weerstandsvermogen richt zich namelijk alleen op de

mogelijkheden tot het opvangen van onverwachte tegenvallers. De uiteenzetting van de financiële positie maakt

duidelijk hoe de gemeente er financieel voor staat.

Financiële positie

Op grond van het BBV dient meerjarig een verplichte basisset aan financiële kengetallen opgenomen te worden.

Voor

de

kengetallen

wordt

verwezen

naar

de

paragraaf

”Weerstandsvermogen

en

risicobeheersing”.

De

kengetallen geven gezamenlijk op eenvoudige wijze inzicht in de financiële positie.

Programmabegroting 2022 en meerjarenraming 2023-2025

Op basis van de vastgestelde kadernota 2022 hebben wij de programmabegroting 2022 en de meerjarenraming

2023-2025 opgesteld. De meerjarenraming laat de volgende positieve saldi zien (bedragen x € 1.000):

Programmabegroting

2022

2023

2024

2025

Saldo

418

482

292

516

Duurzaam financieel beleid

Op basis van de huidige uitgangspunten ontstaat in 2031 een tekort van € 279.000.

Investeringen

Hieronder wordt het totaal van de investeringplanningen 2022 t/m 2025 weergegeven (bedragen x € 1.000):

2022

2023

2024

2025

Geplande investeringen

4.931

13.032

917

3.584

Voor een gedetailleerd overzicht van de geplande investeringen voor de jaren 2022 tot en met 2025 wordt

verwezen naar de bijlage ”Investeringsplanning 2022-2025”. Om te zorgen dat de kosten van de investeringen ten

laste komen van burgers en bedrijven die er profijt van hebben, is vanaf 2017 de systematiek van activering en

afschrijving voor alle investeringen gelijk getrokken: ook investeringen met een maatschappelijk nut (bijv.

rehabilitaties van wegen) worden geactiveerd en over de verwachte toekomstige gebruiksduur afgeschreven.

Daarmee wordt tegelijkertijd een betere vergelijkbaarheid tussen gemeenten verkregen.

Ontwikkeling van de schuldpositie

Hieronder wordt de ontwikkeling van de schuldpositie weergegeven:

Tholen

Tholen

Tholen

Kritische

R 2020

B 2021

B 2022

norm

Netto schuldquote: netto schuld / exploitatie (%)

59%

68%

62%

130%

Voor

een

gedetailleerde

uiteenzetting

wordt

verwezen

naar

de

paragraaf

”Weerstandsvermogen

en

risicobeheersing”.

Stand en verloop van de reserves

Hieronder wordt het (meerjarig) verloop van de reserves weergegeven:

OVERZICHT VERLOOP STAND RESERVES

periode 1 januari 2022 / 1 januari 2026

1

2

3

4

5

6

saldo per

saldo per

saldo per

saldo per

saldo per

NAAM RESERVE

1 januari

1 januari

1 januari

1 januari

1 januari

2022

2023

2024

2025

2026

Reserves

1a. Algemene reserves

Algemene reserve (vrij besteedbaar)

2.610.000

2.610.000

2.610.000

2.610.000

2.610.000

Idem (niet vrij besteedbaar)

17.137.000

17.137.000

19.478.000

22.566.000

24.336.000

Begrotingssaldo

0

418.000

900.000

1.192.000

1.708.000

1d. Overige bestemmingsreserves

Investeringsfonds samenleving

58.000

108.000

108.000

108.000

108.000

Rekenkamercommissie

32.000

38.000

45.000

52.000

58.000

Studiefaciliteiten

143.000

143.000

143.000

143.000

143.000

Flankerend personeelsbeleid

58.000

83.000

108.000

133.000

158.000

ISV

17.000

17.000

17.000

17.000

17.000

Buitensportaccommodaties

195.000

235.000

275.000

315.000

355.000

Totaal reserves

20.250.000

20.789.000

23.684.000

27.135.000

29.493.000

Mutaties

539.000

2.895.000

3.451.000

2.358.000

De reservepositie van de gemeente stijgt naar verwachting van € 20,3 miljoen op 1 januari 2022 naar € 29,5

miljoen op 1 januari 2026. De stijging van met name de algemene reserve niet vrij besteedbaar, komt vooral door

toevoeging van de verwachte winsten op de grondexploitatiecomplexen voor woningbouw en bedrijventerreinen.

Stand en verloop van de voorzieningen

Hieronder wordt het (meerjarig) verloop van de voorzieningen weergegeven:

OVERZICHT VERLOOP STAND VOORZIENINGEN

periode 1 januari 2022 / 1 januari 2026

1

2

3

4

5

6

saldo per

saldo per

saldo per

saldo per

saldo per

NAAM VOORZIENING

1 januari

1 januari

1 januari

1 januari

1 januari

2022

2023

2024

2025

2026

Voorz. voor verplichtingen, verliezen en risico’s

Overdracht pensioenen

3.161.000

3.189.000

3.217.000

3.245.000

3.273.000

Wachtgeldverplichtingen

87.000

31.000

0

0

0

Gebiedsontwikkeling Tholen-Stad

2.074.000

2.074.000

2.074.000

2.074.000

2.074.000

Precariobelasting

1.400.000

0

0

0

0

Onderhoudsegalisatievoorzieningen

Onderhoudsvoorziening havens

412.000

384.000

419.000

460.000

391.000

Onderhoud wegen

1.227.000

1.285.000

1.749.000

1.735.000

1.522.000

Onderhoud openbare verlichting

87.000

86.000

86.000

92.000

91.000

Onderhoud gebouwen

2.000

14.000

84.000

178.000

188.000

Voorz. toekomstige vervangingsinvesteringen

Vervangingsinvesteringen riolering

1.638.000

1.338.000

1.952.000

2.687.000

2.350.000

Beklemde middelen van derden met spec. aanw.richting

Riolering

284.000

262.000

251.000

207.000

97.000

Afvalstoffenheffing

441.000

240.000

94.000

13.000

7.000

Begraafplaatsen

80.000

80.000

80.000

80.000

80.000

Legaat mevrouw Vercouteren

22.000

22.000

22.000

22.000

22.000

Totaal voorzieningen

10.915.000

9.005.000

10.028.000

10.793.000

10.095.000

Mutaties

-1.910.000

1.023.000

765.000

-698.000

Weerstandsvermogen

Bij het proces ‘’Tholen (financieel) in balans’’ is besloten dat wij vanaf 2020 een ratio weerstandsvermogen

nastreven van minimaal 1,5. De ratio weerstandsvermogen is voor 2022 berekend op 7,9. De sterke groei van de

ratio weerstandsvermogen wordt veroorzaakt door het reserveren van verwachte winsten uit de grondexploitatie.

Dit laatste is nodig voor de ontwikkeling van de solvabiliteit. Het door uw raad gewenste solvabiliteitsratio van

20% in 2022 is bereikt. Bij de behandeling van de kadernota 2022 heeft u via een motie de doelstelling opwaarts

bijgesteld

naar

30%

in

2030.

Voor

een

verdere

toelichting

wordt

verwezen

naar

de

paragraaf

”Weerstandsvermogen en risicobeheersing”.

Woonlastendruk

Het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO) publiceert jaarlijks een ’Atlas

van de lokale lasten’. Hierin is onder andere een overzicht opgenomen van het gemiddelde lastenniveau in alle

gemeenten in Nederland. In dit overzicht stond de gemeente Tholen in 2021, in de rangorde van ’goedkoop’ naar

’duur’, voor wat betreft de meerpersoonshuishoudens op plaats 54 (2020: 69). De gemiddelde woonlasten in

Nederland bedragen in 2021 voor een meerpersoonshuishouden (eigenaar en gebruiker) € 811 en voor een

eenpersoonshuishouden (eigenaar en gebruiker) € 738. Voor meer informatie verwijzen we u naar de paragraaf

”Lokale heffingen”.

Jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume

Onder arbeidskosten gerelateerde verplichtingen worden de aanspraken verstaan op toekomstige uitkeringen

door

het

huidige

dan

wel

voormalige

personeel.

Het

BBV

schrijft

voor

dat

voor

jaarlijks

terugkerende

arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume geen verplichting mag worden opgenomen,

gezien het feit dat het geen nuttige toevoeging is en de jaarlijkse verplichtingen worden opgenomen in de

begroting en de meerjarenraming. Dit biedt voldoende garantie omdat de lasten ieder jaar globaal vergelijkbaar

zijn. Om wel het benodigde inzicht te verkrijgen is de eis gesteld om deze verplichtingen in de toelichting op de

financiële

positie

op

te

nemen.

De

jaarlijks

terugkerende

arbeidskosten

gerelateerde

verplichtingen

van

vergelijkbaar volume betreffen met name de overlopende verlofaanspraken (ca. € 550.000).

Geprognosticeerde begin- en eindbalans

Met het oog op een betere raming en beheersing van het EMU-saldo wordt in artikel 20 BBV voorgeschreven dat

bij de uiteenzetting van de financiële positie een geprognosticeerde balans voor het begrotingsjaar wordt

opgenomen. Op grond van artikel 22, eerste lid BBV dient dit ook voor de drie jaren volgend op het begrotingsjaar

te geschieden. Met het opnemen van een geprognosticeerde balans, ook in de meerjarenraming, krijgt uw raad

meer inzicht in de ontwikkeling van onder meer investeringen, het aanwenden van reserves en voorzieningen en

in de financieringsbehoefte. De geprognosticeerde balans voor het begrotingsjaar en de meerjarenraming bevat

tenminste de posten die nodig zijn om het gemeentelijke aandeel in het EMU-saldo te kunnen afleiden: de som

van de mutaties van de vaste en vlottende financiële activa minus de som van de mutaties van de vaste en

vlottende schuld.

Activa

2019

2020

2021

2022

2023

2024

2025

Vaste activa

Materiële vaste activa

41.072.000

49.759.000

59.424.000

60.965.000

71.082.000

69.060.000

68.550.000

Immateriële vaste activa

1.606.000

1.469.000

1.936.000

1.799.000

1.665.000

1.531.000

1.402.000

Financiële vaste activa

Kapitaalverstrekkingen

288.000

272.000

272.000

272.000

272.000

272.000

272.000

Leningen aan verbonden partijen

9.007.000

8.480.000

0

0

0

0

0

Overige langlopende leningen u/g

1.002.000

1.042.000

1.042.000

1.042.000

1.042.000

1.042.000

1.042.000

Overige uitzettingen

2.573.000

2.573.000

2.573.000

2.573.000

2.573.000

2.573.000

2.573.000

Totaal vaste activa

55.548.000

63.595.000

65.247.000

66.651.000

76.634.000

74.478.000

73.839.000

Vlottende activa

Voorraden (bouwgrondexploitatie)

18.738.000

15.743.000

14.303.000

10.794.000

12.373.000

12.382.000

11.286.000

Vorderingen

21.312.000

17.426.000

20.279.000

16.875.000

6.826.000

6.826.000

6.826.000

Liquide middelen

436.000

396.000

396.000

396.000

396.000

396.000

396.000

Overlopende activa

636.000

521.000

521.000

521.000

521.000

521.000

521.000

Totaal vlottende activa

41.122.000

34.086.000

35.499.000

28.586.000

20.116.000

20.125.000

19.029.000

Totaal activa

96.670.000

97.681.000

100.746.000

95.237.000

96.750.000

94.603.000

92.868.000

Passiva

2019

2020

2021

2022

2023

2024

2025

Eigen vermogen

Eigen vermogen

21.291.000

23.014.000

20.250.000

20.789.000

23.684.000

27.135.000

29.493.000

Totaal eigen vermogen

21.291.000

23.014.000

20.250.000

20.789.000

23.684.000

27.135.000

29.493.000

Vreemd vermogen

Voorzieningen

8.342.000

10.949.000

10.915.000

9.005.000

10.028.000

10.793.000

10.095.000

Langlopende schulden

61.573.000

53.990.000

59.853.000

55.715.000

51.578.000

47.441.000

42.204.000

Totaal vreemd vermogen

69.915.000

64.939.000

70.768.000

64.720.000

61.606.000

58.234.000

52.299.000

Vlottende passiva

Kortlopende schulden

2.419.000

2.757.000

2.757.000

2.757.000

4.489.000

2.263.000

4.105.000

Overlopende schulden

3.045.000

6.971.000

6.971.000

6.971.000

6.971.000

6.971.000

6.971.000

Totaal vlottende passiva

5.464.000

9.728.000

9.728.000

9.728.000

11.460.000

9.234.000

11.076.000

Totaal passiva

96.670.000

97.681.000

100.746.000

95.237.000

96.750.000

94.603.000

92.868.000

Naast het belang van de geprognosticeerde balans voor de raming en beheersing van het EMU-saldo zijn

bovengenoemde cijfers tevens benut als input voor de kengetallen omtrent de financiële positie (zie paragraaf

”Weerstandsvermogen en risicobeheersing”).

EMU-saldo

Het BBV vereist eveneens dat in de uiteenzetting van de financiële positie een berekening van het aandeel van

de gemeente in het EMU-saldo over het vorige begrotingsjaar, de berekening van het geraamde bedrag van het

begrotingsjaar en de berekening van het geraamde bedrag over de drie jaren volgend op het begrotingsjaar,

wordt opgenomen (artikel 23). Het EMU-saldo is het saldo van de inkomsten en uitgaven van de totale overheid.

Dit EMU-saldo wijkt nogal af van het begrip exploitatiesaldo waarmee lokale overheden werken. Nederland moet

jaarlijks haar EMU-saldo verstrekken aan de Europese Unie. Bij een dreigende overschrijding van een EMU-

tekort van 3% van het bruto binnenlands product (bbp) dienen het Rijk en lokale overheden maatregelen te treffen

om het tekort terug te brengen binnen de toegestane marges. Met het Rijk is een tekortnorm voor het EMU-saldo

van de decentrale overheden afgesproken. Deze bedraagt voor 2022 -0,40% van het bruto binnenlands product

(bbp). Het aandeel voor de gemeenten betreft -0,27% van het bbp.

Omschrijving (bedragen x € 1.000)

2022

2023

2024

2025

Exploitatiesaldo voor mutaties reserves

540

2.895

3.451

2.358

+

Afschrijvingen

2.297

2.585

2.697

2.721