Paragraaf Weerstandsvermogen en Risicobeheersing
Algemeen
Het
beleid
voor
het
beheersen
van
risico’s
met
financiële
gevolgen
is
vastgelegd
in
de
Nota
Weerstandsvermogen en Risicobeheersing. Deze paragraaf biedt de gelegenheid uitvoering te geven aan
het vastgestelde beleid en in te gaan op nieuwe ontwikkelingen.
Inzicht in risico’s
Drie keer per jaar worden alle financiële risico´s geactualiseerd en vindt een beoordeling plaats van de
benodigde en beschikbare weerstandscapaciteit en het weerstandsvermogen. De gemeenteraad wordt van
de stand van zaken in kennis gesteld door middel van deze paragraaf.
Door de kansen op een risico en de financiële gevolgen (lees: impact) te ordenen en te rangschikken,
kunnen deze met elkaar worden vergeleken. Door dit periodiek te herhalen en daarbij te wijzen op de
mogelijke gevolgen, ontstaat bewustzijn inzake risico’s. Dit bewustzijn is noodzakelijk voor het omgaan met
risico’s.
Om kansen en impact te ordenen en rangschikken en zo risico’s (kans x impact) met elkaar te kunnen
vergelijken worden hier klassen aan gekoppeld. In onderstaande is dit uitgewerkt.
Kans op een risico
Klasse
Percentage
Gemiddeld een keer per jaar
5
90
Gemiddeld een keer per 2 jaar
4
70
Gemiddeld een keer per 3 jaar
3
50
Gemiddeld een keer per 4 jaar
2
30
Gemiddeld een keer per 5 jaar
1
10
Gemiddeld minder dan één keer per 5 jaar
0,5
5
Voor het bepalen van de benodigde weerstandscapaciteit geldt: hoe groter de kans, hoe meer gereserveerd
wordt. Het bedrag dat hoort bij het geïdentificeerde, geanalyseerde en beoordeelde risico wordt hierbij
vermenigvuldigd met het percentage van de aangegeven kans.
Financieel gevolg (x)
Klasse
x > € 480.000
5
€ 240.000 > x < € 480.000
4
€ 120.000 > x < € 240.000
3
€ 60.000 > x < € 120.000
2
x < € 60.000
1
Risicokaart
Onderstaande matrix is het resultaat van alle geïdentificeerde en gekwantificeerde risico’s (kansen x impact,
lees: financiële gevolgen). Op basis van de risicokaart wordt een beeld verschaft van de risicospreiding van
de gemeente
Reimerswaal.
In
de risicokaart
wordt nog geen onderscheid
gemaakt in incidentele en
structurele risico´s en de toekenning van de factor 2&fraq12; aan de structurele risico´s. Ook het in de Nota
Weerstandsvermogen en Risicobeheersing vastgestelde waarschijnlijkheidspercentage van 80% is op deze
risicokaart niet toegepast. Dit om het beeld van de risicospreiding zo zuiver als mogelijk te tonen.
Hoe groter de kans op een risico en hoe hoger het financieel gevolg des te voornamer is het om voldoende
aandacht te schenken aan het corresponderende risico.
x > € 480.000
2
€ 240.000 > x < € 480.000
2
€ 120.000 > x < € 240.000
1
1
€ 60.000 > x < € 120.000
1
1
x < € 060.000
14
9
4
3
5
1
2
3
4
5
Kans
Benodigde weerstandscapaciteit
In totaal zijn 43 risico´s geïdentificeerd en gekwantificeerd. Hiervoor dient rekening te worden gehouden met
een benodigde weerstandscapaciteit van € 2,48 miljoen. In de onderstaande tabel zijn de 10 ‘grootste’
risico’s van de gemeente Reimerswaal, gerangschikt naar financiële impact, weergegeven. Het percentage
geeft het aandeel van het risico in de benodigde weerstandscapaciteit weer.
Het aandeel van deze 10 risico´s bedraagt in totaal 87,0% van het totaal.
Impact (financieel gevolg x)
Risico top 10
Porte-
Soort
Invloed
Bedrag
feuille-
houder
Jeugdhulp
C.A. Verburg
Structureel
32,6%
810
Binnen de jeugdhulp blijft er sprake van stijgende kosten.
Het risico op overschrijding is gezien de kosten van de
zorgtrajecten
groot.
Daarbij
komt
ook
dat
huisartsen,
jeugdbeschermers
en
jeugdreclasseerders
zelfstandig
kunnen verwijzen zonder tussenkomst van de gemeente.
Sturen
op
indicaties
is
zodoende
lastig.
Ondanks
het
opgestelde plan van aanpak, om tot een kostenreductie te
komen, is het risico op overschrijding van het budget groot.
Participatiewet
D.A. Verburg
Structureel
18,1%
450
De totale impact en duur van de coronacrisis is momenteel
nog niet in te schatten. De door de COVID-19-pandemie
verwachte toename van het aantal aanvragen voor bijstand
is voorlopig uitgebleven. Op dit moment is nog niet goed in
te schatten of er een toename zal ontstaan van het aantal
aanvragen
voor
bijstand
als
de
herstel-
en
andere
overheidsmaatregelen COVID-19 stoppen.
Ondersteuning en begeleiding Wmo
D.A. Verburg
Structureel
8,1%
200
De
kosten
voor
ondersteuning
en
begeleiding
blijven
toenemen als gevolg van de extramuralisatie, het gegeven
dat mensen langer thuis blijven wonen (meer ouderen
worden ouder) en het afschaffen van de eigen bijdrage
CAK waarvoor een abonnementstarief is ingevoerd.
Algemene uitkering / Gemeentefonds
D.A. Verburg
Incidenteel
8,1%
200
De herijking van de verdeling van het gemeentefonds zou
aanvankelijk ingevoerd worden in 2022, maar is uitgesteld
naar 2023. Uit de meest recente voorlopige uitkomst - die
medio 2021 gepubliceerd is - zou de herijking van het
gemeentefonds voor Reimerswaal positief zijn, zo’n 30
euro per inwoner. In de (meerjaren)begroting 2021-2024
was vanaf 2022 rekening gehouden met een nadeel van 30
euro per inwoner. Op basis van eerdergenoemde meest
recente voorlopige uitkomst is bij de Kadernota 2022-2025
voorgesteld de stelpost te schrappen. Het ingangsjaar is
vooralsnog 2023 en de invoering zal plaats vinden op basis
van een ingroeimodel.
Gemeenschappelijke Regeling Veiligheidsregio Zeeland
J.S. van
Structureel
5,6%
140
Door allerlei exogene factoren (o.a. stijgende loonkosten)
Egmond
en
vervangingsinvesteringen
zullen
de
kosten
voor
de
veiligheidsregio naar verwachting in de komende jaren
weer
fors
toenemen.
Ook
de
ontwikkelingen
rond
beschikbaarheid van vrijwilligers zal invloed blijven hebben
op het kostenniveau.
Automatisering
J.S. van
Structureel
4,0%
100
Door
uitval
of
het
verloren
gaan
van
de
digitale
Egmond
werkomgeving
en
data(verbindingen)
kunnen
de
werkzaamheden binnen de organisatie vertraging oplopen
of
tijdelijk
stil
komen
te
liggen.
Het
risico
bestaat
voornamelijk
uit
loonkosten
tijdens
improductiviteit,
gederfde
inkomsten,
vervangingsinvesteringen
en
negatieve media-aandacht.
Pensioen- en wachtgeldvoorziening Wethouders
J.S. van
Structureel
3,6%
90
Wanneer een wethouder stopt met de functie kan dat
Egmond
leiden tot een verplichting voor de gemeente tot uitbetaling
van wachtgelden. De gemeente dient een voorziening te
treffen die deze uitbetalingen van wachtgelden mogelijk
maakt. Daarnaast dient de gemeente rekening te houden
met uitkering van overlijdensuitkeringen aan nabestaanden
van
(ex)
bestuurders.
Tenslotte
moet
de
gemeente
rekening
houden
met
de
mogelijkheid
van
verplichte
overdracht van pensioenen aan bestuurders die daartoe
een verzoek doen.
Huishoudelijke hulp
D.A. Verburg
Incidenteel
3,2%
80
Het budgettaire risico wordt bepaald door een stijging van
het
aantal
aanvragen
huishoudelijke
hulp
(n.a.v.
het
abonnementstarief)
en
de
daaruit
voortvloeiende
toekenningen.
Het aantal ouderen neemt toe en door de afbouw van
verzorgingsplaatsen blijven ouderen langer thuis wonen.
Daarnaast
heeft
ook
de
extramuralisatie
effect
op
het
Risico top 10
Porte-
Soort
Invloed
Bedrag
feuille-
houder
aantal aanvragen.
Vandalisme aan school- en gemeentelijke gebouwen
C.A. Verburg
Structureel
1,8%
45
Door
vandalisme
en
inbraak
kan
schade
worden
veroorzaakt/aangebracht
aan
schoolgebouwen
en
gemeentelijke
welzijnsaccommodaties,
waardoor
de
gemeente financieel nadeel kan ondervinden. Per jaar is er
sprake
van
meerdere
schadegevallen
als
gevolg
van
vandalisme. De gemeente blijft wettelijk verantwoordelijk
voor de gevolgen van vandalisme en inbraakschade bij
gebouwen.
Vennootschapsbelasting
D.A. Verburg
Structureel
1,8%
45
Met de komst van de vennootschapsbelastingplicht wordt –
onder druk van de Europese Commissie – beoogd om een
gelijk
speelveld
tussen
vpb-plichtige
particuliere
ondernemingen en overheidsbedrijven die niet aan vpb zijn
onderworpen, te creëren. Hierdoor ontstaat mogelijk een
belastingplicht waarmee in de begroting vooralsnog geen
rekening is gehouden.
Bedragen x € 1.000. Door afrondingsverschillen sluiten bedragen mogelijk niet exact aan.
2.160
Beschikbare weerstandscapaciteit
De berekening van de beschikbare weerstandscapaciteit is als volgt.
Omschrijving
Bedrag
Toelichting
Vrij aanwendbaar deel algemene reserve (juli 2021)
1.832
Berekende stand algemene reserve per
eind
2021
(excl.
gelabelde
bedragen)
min
de
vastgelegde
absolute
minimumstand van € 2 miljoen.
Onvoorzien incidenteel en structureel
-67
2021: stand na besluitraad juni 2021
120
2022 raming primaire begroting
Onbenutte belastingcapaciteit
-
Verschil tussen volledige en geraamde
kostendekkendheid
van
reiniging
en
riolering..
Dit
leidt
niet
daadwerkelijk
tot
een
verhoging van de weerstandscapaciteit,
omdat voor zowel de reiniging als de
riolering
wordt
gewerkt
met
een
egalisatievoorziening.
Beschikbare weerstandscapaciteit
1.885
Bedragen x € 1.000. Door afrondingsverschillen sluiten bedragen mogelijk niet exact aan.
Weerstandsvermogen
Wanneer de beschikbare en benodigde weerstandscapaciteit tegen elkaar worden afgezet, ontstaat het
onderstaande beeld.
Omschrijving
Bedrag
Beschikbare weerstandscapaciteit
1.885
Benodigde weerstandscapaciteit
2.482
Uitkomst (+ = voldoende beschikbaar)
-597
Indicator: (beschikbare / benodigde capaciteit)