Programma 6 - Sociaal domein
Hoofdkenmerken
Per 1 januari 2015 is met de overheveling van de Jeugdzorg, beschermd wonen, de functie begeleiding en
de Participatiewet de transitie van verschillende zorgtaken naar de gemeente afgerond.
De transformatie is in gang gezet, maar zal de komende jaren verder gestalte krijgen. Voor een succesvolle
transformatie
is
goede
samenwerking
met
de
verschillende
zorgaanbieders
en
andere
organisaties
noodzakelijk.
Door de invoering van de Wet langdurige zorg (WLZ) zijn inwoners meer dan voorheen genoodzaakt langer
thuis te blijven wonen. Dit heeft een direct effect op de gemeentelijke taken. Het vraagt om versterking van
de welzijnsvoorzieningen, het legt meer druk op mantelzorgers en vrijwilligers en het zorgt voor een toename
aan kosten.
Door de toename van taken zijn ook de budgetten en risico’s voor de gemeente toegenomen.
Dit programma omvat:
Zorgen voor een leefomgeving waarin mensen in staat zijn zo lang mogelijk zelfstandig te blijven
functioneren mede door het faciliteren van algemene en/of collectieve voorzieningen (versterken van
welzijn, sport, toegankelijkheid van voorzieningen).
Inzetten op preventie en vroegsignalering, ook via het onderwijs, welzijn en sport.
Zorgen voor een duidelijke toegang tot hulp- of zorgverlening.
Zorgen voor een passend zorgaanbod.
Zorgen voor een adequate zorgtoewijzing en procesregie.
Verbindingen maken en onderhouden tussen welzijn, onderwijs en zorg.
Toezicht op en handhaven van de kwaliteit van de kinderopvang.
Het beschikbaar hebben van accommodaties ten behoeve van sociaal-culturele activiteiten door
verenigingen en/of individuen.
Uitvoeren van de Participatiewet (inkomensvoorzieningen en schulddienstverlening).
Uitvoeren van de Wet verplichte Geestelijke Gezondheidszorg (hierna: WvGGZ).
Zorgen voor re-integratietrajecten.
Verstrekken van collectieve en individuele maatwerkvoorzieningen in het kader
van
de
Wet
maatschappelijke ondersteuning.
Op Zeeuws niveau zorgen voor voldoende opvang- en beschermd wonen voorzieningen inclusief
hulpverlening zowel voor 18- als 18+.
Wat wilden we bereiken en wat waren onze voornemens?
Taakveld
Wat wilden we bereiken?
Wat waren onze voornemens?
6.1
Wonen, welzijn en zorg zijn zo
georganiseerd dat mensen, als zij dit
willen, langer in hun eigen huis en
vertrouwde omgeving kunnen blijven
wonen. Meer mensen die daartoe in staat
zijn doen vrijwilligerswerk en geven
mantelzorg. Mensen nemen zoveel als
mogelijk zelf regie over hun leven.
Zorgen voor algemene
welzijnsvoorzieningen in de breedste zin
van het woord (sociaal-culturele activiteiten,
sport etc.).
Ondersteunen van op participatie gerichte
burgerinitiatieven, van bedrijven en
maatschappelijke organisaties.
Ondersteuning vrijwilligers en mantelzorg.
Actief werven, benaderen en ondersteunen
van
vrijwilligers
en
mantelzorgers.
Onder
andere
door
de
inzet
van
het
Vrijwilligersservicepunt
en
de
website
Reimerswaal voor Elkaar.
Bijdrage leveren aan
een
geschikt
woningaanbod.
Versterken en
samenbrengen
van
bestaande
netwerken
van
inwoners
o.a.
binnen het netwerk van de sociale teams.
Realisatie
Er
is
een
unieke
brede
maatschappelijke
samenwerking
van
diverse
partijen
in
Reimerswaal om de sociaal maatschappelijke omstandigheden en welzijnsvoorzieningen
verder te optimaliseren. Dit heeft een preventieve werking t.a.v. zorg en zorgtrajecten en
maakt dat het ‘gemiddeld’ gevoel van welzijn optimaliseert. Het resultaat hiervan is dat de
gemeente
Reimerswaal,
volgens
het
rapport
Berenschot,
het
minst
aantal
maatwerkvoorzieningen heeft van de Oosterschelderegio. Inzet op zorg en welzijn loont!
Dit
is
tevens
noodzakelijk
m.b.t.
de
gemeentelijke
verantwoordelijkheid
voor
de
Wet
Verplichte
GGZ
trajecten.
De
gemeentelijke
aandachtfunctionaris
WvGGZ
regelt
dat
meldingen over mensen met een psychische aandoening die zorg lijken nodig te hebben
binnen de wettelijke kaders van de WvGGZ snel en adequaat binnen het netwerk zorg op
maat krijgen. Ook doordat meer mensen buiten zorginstellingen wonen (extramuralisering),
is het noodzakelijk
als het ware een vangnet op te bouwen
zodat tijdig kan worden
ondersteund,
bijgestuurd
of
ingegrepen,
om
escalatie
te
voorkomen.
Onze
aandachtsfunctionaris heeft in 2020
129
meldingen ontvangen, het betreft 42 unieke
personen.
6.1
Inzetten op preventie en vroegsignalering
om inzet van dure zorg te voorkomen.
D.m.v. het betrekken van en samenwerken
met het onderwijs, (sport) verenigingen en
welzijnsorganisaties.
Daarnaast
inzet
op
welzijnsactiviteiten, inzet sociale teams en
dorpsgerichte aanpak.
Door samenwerking met maatschappelijke
partijen
inzetten
op
(samenhang
in)
signalering
en
preventie
(woningbouw,
onderwijs, Werk, Inkomen & Zorg, CJG en
de toegang Jeugdhulp etc.).
Ondersteunen van mantelzorgers.
Realisatie
Zicht op ontwikkelingen, inzet op voorkomen (preventie) en tijdig signaleren levert sociaal
maatschappelijke voordelen op en maakt dat inzet van dure zorg vermindert (of zelfs wordt
voorkomen in sommige situaties). Dit kan alleen bereikt worden in samenwerking met
maatschappelijke partners als onderwijs, welzijnsorganisatie, verenigingen, etc. Het vergt
een constante aandacht en inzet. Opgemerkt moet worden dat de ‘life’ contacten in 2020
t.g.v. de COVID-19-pandemie fors minder waren dan gebruikelijk. Wel blijkt juist dan dat het
investeren in samenwerking en contacten essentieel is om ook in deze tijd zaken voor
elkaar te krijgen.
6.1
In stand houden
‘dorpshuisfunctie’.
van
een
De herijking van het dorpshuizenbeleid is
uitgevoerd en afspraken zijn vastgelegd.
Realisatie
Het beleid m.b.t. de dorpshuizen wordt uitgevoerd conform de afspraken die zijn gemaakt
na de herijking. Dit houdt in dat het beleid t.a.v. de dorpshuizen en hun besturen in
belangrijke mate gelijk is getrokken.
6.2
Zorgen voor een duidelijke toegang tot
hulp- of zorgverlening.
De huidige structuren tot de toegang van
zorg of zorgverlening behouden, verder
ontwikkelen en inzetten op samenwerking.
Realisatie
De toegang tot zorg is duidelijk gestructureerd. Als onze inwoners een zorgvraag hebben
blijken zij in de dagelijkse praktijk de weg naar de toegangen tot zorg goed te kunnen
vinden. Daarnaast is door samenwerking met en tussen diverse sociaal-maatschappelijke
instanties een structuur ontstaan die maakt dat als een inwoner het minder of niet weet er in
diens nabijheid verwijzers zijn die zullen verwijzen of uitleggen waar men dan terecht kan.
6.3
Inwoners zijn primair zelf verantwoordelijk
voor hun eigen financiële zelfstandigheid.
Zij doen al het mogelijke om het verlies
van werk en inkomen te voorkomen.
Als dat niet mogelijk blijkt biedt de afdeling
WIZ, van GR Samenwerking de
Bevelanden, voor alle inwoners van de
Bevelandse gemeenten met een laag
inkomen
aanvullende
uitkeringen
of
voorzieningen op basis van het geldende
beleid.
Door middel van een stevige poortwachter-
functie en de inzet op re-integratie wordt
geprobeerd
de
uitkeringsbestanden
te
stabiliseren dan wel te reduceren.
Realisatie
Het uitkeringsbestand is tot op heden in behoorlijke mate stabiel. We zien zelfs een (heel)
geringe afname binnen het bestand cliënten Participatiewet. Dat is opmerkelijk gezien het
feit
dat
veel
ondernemingen
het
heel
moeilijk
hebben
t.g.v.
opgelegde
COVID-19
maatregelen. Opgemerkt moet worden dat wel gebruik wordt gemaakt van de zgn. TOZO-
regelingen, deze zijn in het leven is geroepen om zelfstandigen financieel te ondersteunen
als zij door COVID-19 (aantoonbaar) minder inkomen hebben. Sommige inwoners van
Reimerswaal maken gebruik van deze regeling, maar het aantal is minder hoog dan vooraf
ingeschat.
6.4/6.5
Toeleiding van inwoners naar een zo
duurzaam en hoog mogelijke
arbeidsparticipatie, dan wel
maatschappelijke participatie.
Uitvoering geven aan de zogeheten baan-
afspraken, dat wil zeggen het plaatsen van
personen met een arbeidshandicap op
reguliere banen.
Inwoners met een uitkering zijn verplicht om
mee te werken aan hun re-integratie. Als zij
niet aan deze verplichtingen voldoen, volgt
er handhaving in de vorm van het opleggen
van een maatregel (korting op de uitkering).
Voor de doelgroep jonggehandicapten met
arbeidsvermogen
is
er
een
sluitende
aanpak
in samenwerking met de scholen
voor
voortgezet
speciaal
onderwijs,
het
praktijkonderwijs en het UWV.
Begeleiden van inwoners naar betaald werk
en maatschappelijke participatie, waarbij zo
nodig
een
inkomensvoorziening
op
basis
van de Participatiewet wordt geboden.
Jongeren
(tot
27
jaar)
zonder
startkwalificatie krijgen de mogelijkheid tot
een
kwalificerend
traject
(minimaal
havo/vwo
of
mbo-niveau
2);
in
samenwerking
met
het
regionaal
bureau
leerplichtzaken Oosterschelderegio.
Realisatie
De realisatie blijft achter op de verwachting. Dit is in zeer belangrijke mate toe te schrijven
aan de maatschappelijke en economische crisis t.g.v. COVID-19.
6.6/6.71
Het zelfstandig functioneren van inwoners
bevorderen door het verstrekken van
individuele voorzieningen en
maatwerkvoorzieningen in het kader van
de Wet maatschappelijke ondersteuning.
Inwoners worden primair aangesproken op
de eigen kracht en verantwoordelijkheid
(keukentafelgesprek).
Daarnaast ontwikkelen en verstrekken van
algemene of maatwerk voorzieningen
middels een integrale beoordeling.
Realisatie
Doordat het Rijk de eigen bijdrage systematiek heeft afgeschaft en een abonnementstarief
heeft ingesteld, zien we dat bij alle gemeenten het aantal aanvragen en dito verstrekkingen
explosief is gestegen. Er zijn in 2020 diverse onderzoeken uitgevoerd om vast te stellen
welke mogelijkheden er zijn om deze ontwikkeling en dus oplopende kosten te stoppen en
‘terug te draaien’. Ook is de VNG op verzoek van haar leden, momenteel in overleg met het
Ministerie om op de een of andere manier een inkomenstoets te kunnen koppelen aan de
maatwerkvoorziening huishoudelijke hulp. Binnen de Wmo is dit vooralsnog wettelijk niet
toegestaan.
6.71
Voor iedere inwoner met (dreigende)
financiële problemen is er een passend
aanbod voor het voorkomen, verminderen
of oplossen van schulden.
Om schulden te voorkomen krijgt iedere
nieuwe uitkeringsgerechtigde een
budgetadvies. Daarnaast wordt ingezet op
preventie om ook op die wijze (hogere)
schulden te voorkomen.
Voor inwoners met schulden wordt gezocht
naar een passende oplossing (maatwerk).
Realisatie
Binnen afd. WIZ is het afgelopen jaar fors geïnvesteerd in het voorkomen van (forse)
schulden. Door tijdig in te zetten op budgetadviezen en budgetbeheersing blijkt dat ‘erger’
valt te voorkomen en dat mensen weer grip krijgen op hun uitgaven. Inmiddels zijn de
eerste inwoners daar geholpen, het is een mooie ontwikkeling omdat het voorkomt dat
inwoners terechtkomen in een faillissement of schuldsaneringstraject.
6.72
De toegang Jeugd verder vormgeven,
waarbij uitgegaan wordt van (de vraag
van) jeugdigen, ouders en hun omgeving.
Gericht op de eigen kracht van de
jeugdige en het gezin, ook wanneer
zwaardere zorg aan de orde is. Aan de
orde is welk effect in de gegeven situatie
bereikt kan/moet worden (vraag,
noodzaak, mogelijkheden, gewenst en
mogelijk effect bespreken en afwegen).
Daarnaast zorgen voor een passend
zorgaanbod (maatwerk).
Verder vormgeven aan de transformatie
van de jeugdzorg samen met
zorgaanbieders, onderwijs, cliëntenraden
en andere betrokkenen.
De burger en het gewenste resultaat
centraal stellen en bij het verlenen van zorg
en ondersteuning uitgaan van één gezin,
één plan, integraliteit en maatwerk.
Het snel en juist inzetten van hulp en zorg
voor jeugd binnen het beschikbare macro
Jeugdwetbudget.
Evalueren en monitoren uitvoering
decentralisaties en bijsturen waar nodig.
Binnen regionale en/of provinciale
samenwerking contractuele afspraken met
zorgaanbieders.
Realisatie
Ook in 2020 is de transformatie binnen de jeugdzorg nog in volle gang. Er is gestart met
nieuwe
inkoopafspraken
die
hebben
geresulteerd
in
onder-aannemerschap
en
andere
samenwerkingen. Sinds 1 juni 2020 is ons nieuwe team Centrum Jeugd en Gezin volledig
ingericht en samen met hen ontwikkelen wij een nieuwe manier van werken. Daarnaast zijn
er lokaal, regionaal en provinciaal tal van ontwikkelingen.
6.81/6.82
Een veilige leefomgeving en een
omgeving waarin opvang en beschermd
wonen beschikbaar is.
Binnen regionale en/of provinciale
samenwerking contractuele afspraken met
zorgaanbieders.
Samenwerken met partijen in het
gedwongen
kader
(Veiligheidshuis,
Veilig
Thuis,
Raad
voor
de
Kinderbescherming,
Gecertificeerde Instelling) om veiligheid te
optimaliseren
en
het
aantal
onveiligheidssituaties te verminderen.
Vormgeven (structureren) en borgen van de
lokale integrale veiligheid binnen het totale
Sociaal Domein.
Zorgen voor
voldoende
beschikbare
plaatsen beschermd wonen in Zeeland.
Zorgen voor voldoende en gespreide
opvangvoorzieningen
in
Zeeland
voor
maatschappelijke
opvang
en
verslavingszorg.
Vanaf 2022 worden de inhoudelijke taken
op
het
gebied
van
beschermd
wonen
gedecentraliseerd. In 2023 worden ook de
middelen
die
we
hiervoor
van
het
Rijk
ontvangen gedecentraliseerd. Hier wordt in
Zeeuws verband op voorgesorteerd.
Realisatie
Er
zijn
voldoende
opvanglocaties/voorzieningen.
De
enige
mogelijkheid
om
dat
te
organiseren is dit in samenwerking met de overige Zeeuwse gemeenten op te pakken. Dat
gebeurt dan ook. Binnenkort gaan 3 collega Zeeuwse gemeenten een pilot starten in
afstemming met het Ministerie van V&J waarbij het de bedoeling is dat de veiligheidsketen
wordt verkort. Dat traject heet ‘Vaart in Veiligheid’ en is een Zeeuws-breed project. De
ervaringen die men in de pilots opdoet worden gedeeld en zullen maatgevend zijn voor het
vervolg van dit traject in Zeeland. Binnen de Oosterschelderegio is de pilot belegd in
Borsele. (Zvl / Terneuzen en Walcheren /Vlissingen).
In
2020
zijn
er
in
de
Oosterschelderegio
bestuurlijke
afspraken
gemaakt
tussen
woningcorporaties, zorgaanbieders en gemeenten over het stimuleren van uitstroom uit
beschermd wonen of maatschappelijke opvang. Dit is opgepakt via het actieprogramma
Weer Thuis. In de Oosterschelderegio is hiervoor bij GR de Bevelanden formatie vrij
gemaakt. Uitstroom uit beschermd wonen of de maatschappelijke opvang is belangrijk voor
cliënten omdat zij dan weer zelfstandig kunnen worden. Hierdoor wordt de zelfredzaamheid
van
deze
inwoners
vergroot.
Ook
voor
onze
gemeente
is
dit
vanuit
kostenoogpunt
voordelig.
Vanaf 2020 is de Wet langdurige zorg opengesteld voor beschermd wonen. Dit betekent dat
inwoners die verblijven in een beschermde woonvorm en geen zicht meer hebben op
herstel, overgaan naar de Wlz en niet meer onder Wmo vallen. Zeeuws-breed is 55%
uitgestroomd naar de Wlz. Dit is vanuit kostenoogpunt ook weer voordelig, omdat we nu
niet meer voor deze cliënten moeten betalen vanuit het Wmo-budget.
Lopende investeringen
Omschrijving
Krediet
Restant
Os
A
Toelichting
761003
Zonnepanelen dorpshuis Hansweert
40
40
Project wordt gerealiseerd zonder
gemeentelijke (externe) kosten,
omdat het dorpshuis de
zonnepanelen zelf financiert. Een
nieuw project wordt onderzocht.
Advisering aan bestuur volgt.
Financiële middelen beschikbaar
houden.
761004
Zonnepanelen dorpshuis Rilland
55
55
Offertetraject is beëindigd. Project
past niet in oorspronkelijke
uitgangspunten. Een nieuw project
wordt onderzocht. Advisering aan
bestuur volgt. Financiële middelen
beschikbaar houden.
Bedragen x €1.000
Os : Op schema.
A
: Af te sluiten krediet.
Een toelichting op de kredieten is opgenomen in de paragraaf Bedrijfsvoering, bij het onderdeel
begrotingsrechtmatigheid.
Taakvelden
Taakveld
Omschrijving taakveld
Product
Omschrijving product
6.1
Samenkracht en burgerparticipatie
461000
Maatschappelijke ondersteuning
6.1
Samenkracht en burgerparticipatie
461001
Jeugd, vrijwilligers en ouderen
6.1
Samenkracht en burgerparticipatie
461002
Sociaal cultureel werk
6.1
Samenkracht en burgerparticipatie
461003
Dorpshuizen
6.1
Samenkracht en burgerparticipatie
461004
Preventietrajecten
6.1
Samenkracht en burgerparticipatie
461005
Kindercentra
6.2
Wijkteams
462000
Wijkteams (eerstelijns) Wmo
6.2
Wijkteams
462001
Wijkteams (eerstelijns) Jeugd
6.3
Inkomensregelingen
463000
Uitkeringen BUIG
6.3
Inkomensregelingen
463001
Verbetering inkomenssituatie
6.3
Inkomensregelingen
463002
Minimabeleid
6.3
Inkomensregelingen
463003
Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig
ondernemers (Tozo)
6.4
Begeleide participatie
464000
Trajectbegeleiding
6.5
Arbeidsparticipatie
465000
Inburgering nieuwkomers
6.5
Arbeidsparticipatie
465001
Arbeidsparticipatie
6.6
Maatwerkvoorzieningen (WMO)
466000
Maatwerkvoorzieningen Wmo
6.6
Maatwerkvoorzieningen (WMO)
466001
Eigen bijdragen maatwerkvoorzieningen
Wmo
6.71
Maatwerkdienstverlening 18+
467100
Maatwerkdienstverlening 18+
6.72
Maatwerkdienstverlening 18-
467200
Individuele voorzieningen jeugd
6.81
Geëscaleerde zorg 18+
468100
Opvang en beschermd wonen Wmo
6.82
Geëscaleerde zorg 18-
468200
Veiligheid, jeugdreclassering en opvang
jeugd
