Beleid ten aanzien van lokale heffingen
Op grond van artikel 229 b van de Gemeentewet moeten de tarieven, geheven op grond van artikel 229,
eerste lid, onderdeel a en b, zodanig vastgesteld worden, dat de geraamde baten van de rechten niet
uitgaan boven de geraamde lasten terzake. Dit houdt in dat de door deze gemeente geheven
afvalstoffenheffing, rioolrechten, liggelden, marktgelden, leges en lijkbezorgingrechten niet meer dan
kostendekkend mogen zijn. Uitgangspunt voor het tarievenbeleid bij de afvalstoffenheffing en rioolheffing is
een kostendekkendheid van 100 procent. De geraamde opbrengsten van deze heffingen zijn daarom gelijk
aan de uitgaven, vermeerderd met BTW.
Voor de toerekening van de overheadkosten aan de kostprijs van rechten en heffingen waarmee kosten in
rekening worden gebracht, en van goederen, werken en diensten die worden geleverd aan
overheidsbedrijven en derden, wordt gerekend met een vaste opslag per direct productief uur. Deze opslag
wordt berekend door de totale overheadkosten te delen door het aantal direct productieve uren.
Alle belastingverordeningen zijn met ingang van het belastingjaar 2020 geharmoniseerd.
Overzicht op hoofdlijnen van de diverse belastingopbrengsten
Onroerende-zaakbelastingen
De OZB wordt geheven van eigenaren van binnen de gemeente gelegen onroerende zaken en gebruikers
van niet-woningen. De maatstaf is de vastgestelde waarde in het kader van de Wet waardering onroerende
zaken. Deze waarde wordt vastgesteld voor een tijdvak van één jaar. Op dit moment is de voorbereiding
voor de herwaardering voor het belastingjaar 2020 in volle gang. Voor het vaststellen van de waarde van
woningen zijn de verkoopcijfers van woningen rond de waarde peildatum (1 januari 2019) van belang. Voor
niet-woningen geldt een speciale methode. De OZB is een algemeen dekkingsmiddel. De totale OZB-
opbrengst wordt verhoogd met 2 procent (inflatiecorrectie).
Het tarief voor de OZB wordt bepaald aan de hand van de begrote opbrengst en de waardebepaling. Indien
in een jaar de waarden stijgen, bij een gelijkblijvende opbrengst zullen de tarieven dalen. In een jaar waar er
een uitbreiding van het aantal objecten (en dus een hogere waarde) zullen eveneens de tarieven dalen. Voor
de komende jaren verwachten wij een aantal grote investeringen in duurzaamheid. Voorgesteld wordt om de
investeringen in duurzaamheid apart te zien van de totale waarde en de ozb op deze objecten als extra
opbrengst te begroten.
Er bestaat een relatie tussen de OZB en de Algemene Uitkering uit het Gemeentefonds. Gemeenten worden
gekort op deze uitkering vanwege het hebben van de z.g. belastingcapaciteit.
De totale geraamde OZB opbrengst bedraagt voor 2021 € 5.911.000,-.
Toeristenbelasting/Watertoeristenbelasting
Toeristenbelasting wordt geheven terzake van het houden van verblijf met overnachten binnen de gemeente
in hotels, pensions, vakantieonderkomens, mobiele kampeeronderkomens, niet beroepsmatig verhuurde
ruimten en op vaste standplaatsen tegen vergoeding in welke vorm dan ook door personen die niet als
ingezetene in de Gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens van de gemeente zijn opgenomen. Bij
watertoeristenbelasting gaat het om overnachting in havens De heffing is gebaseerd op artikel 224 van de
Gemeentewet. Belastingplichtig is degene die gelegenheid biedt tot verblijf.
De totale geraamde opbrengst toeristen/watertoeristenbelasting bedraagt € 288.000,-.
Forensenbelasting
Forensenbelasting wordt geheven van natuurlijke personen, die zonder in de gemeente hoofdverblijf te
hebben, op meer dan 90 dagen van het belastingjaar voor zich of hun gezin een gemeubileerde woning
beschikbaar houden. Hier is dus sprake van een tweede woning. De heffing is gebaseerd op artikel 223 van
de Gemeentewet.
De totale geraamde opbrengst forensenbelasting bedraagt € 61.000,-.
Afvalstoffenheffing
De afvalstoffenheffing is gebaseerd op artikel 229, eerste lid, aanhef en onderdelen a en b, artikel 229 d,
eerste lid onderdeel c en tweede lid en 255 a van de Gemeentewet, alsmede artikel 15.33 van de Wet
Milieubeheer.
Belastingplichtig zijn diegenen die in onze gemeente feitelijk gebruik maken van een perceel waarvoor de
gemeente een inzamelplicht heeft tot het inzamelen van huishoudelijk afval.
Op 26 augustus 2020 is het grondstoffenplan Westerwolde 2021-2026 vastgesteld. Hiermee is afgesproken
op welke wijze het afval de komende jaren wordt ingezameld en wat de bijbehorende tarieven voor de
afvalstoffenheffing naar verwachting zullen zijn.
In 2021 zal er alleen sprake zijn van een vastrecht zonder een tarief per lediging. Dit tarief bedraagt € 295,-
per huishouden. Dit tarief is inclusief een opslag van € 10,- per huishouden voor de pilot met inzameling van
PMD op de milieustraten, maar exclusief de aanpassing van de milieustraten. Uiteraard wordt het exacte
tarief vastgesteld eind 2020, via de verordening. Naar verwachting wordt vanaf 2022 een vastrecht met een
tarief per lediging gehanteerd
Het dekkingspercentage is 100% kostendekkend. Dit leidt tot onderstaande berekening van de raming van
de heffingsopbrengst in 2021.
Berekening kostendekkendheid afvalstoffenheffing 2021
Kosten taakveld afval/reiniging incl. rente
2.527.978
Inkomsten taakveld(en), excl. Heffingen
225.000
Netto kosten taakveld
2.302.978
Toe te rekenen kosten:
Overhead 5.638 uur * € 39,32
513.335
BTW
428.687
Totale kosten
3.245.000
Opbrengst heffingen
3.245.00
Dekkingspercentage
100%
Rioolheffing
Voor de bekostiging van de gemeentelijke watertaken, voorziet de Wet verankering en bekostiging
gemeentelijke watertaken de mogelijkheid tot het instellen van een rioolheffing (Gemeentewet, artikel 228a).
Uit de opbrengst hiervan kunnen de gemeentelijke watertaken worden bekostigd.
Het dekkingspercentage is 100% kostendekkend. Dit leidt tot onderstaande berekening van de raming van
de heffingsopbrengst in 2021.
Berekening kostendekkendheid rioolheffing 2021
Kosten taakveld riool
2.843.176
Inkomsten taakveld, excl. heffingen
12.038
Netto kosten taakveld
2.831.138
Toe te rekenen kosten:
Overhead incl. (omslag)rente
472.608
BTW
437.511
Totale kosten
3.741.257
Opbrengst heffingen
3.741.257
Dekkingspercentage
100%
Ten tijde van het samenstellen van deze begroting bevindt het Water- en Rioleringsplan (WRP) van de
gemeente Westerwolde voor de periode 2021-2025 zich in de afrondende fase. Dit WRP omvat zowel de
gemeentelijke watertaken als de rioleringszorg. Het beheer van water en riolering is een wettelijke taak voor
de gemeente. Het raakt aan het beleid van Rijk, provincie en waterschappen.
Om recht te doen aan het principe “de vervuiler betaalt” stellen wij voor gebruik te maken van een
gedifferentieerd riooltarief. Voor eigenaren van woningen heffen we een vast tarief en daarnaast wordt voor
niet-woningen op basis van de WOZ-waarde een extra deel geheven (0,08% van de WOZ-waarde). De
tarieven rioolheffing worden vastgelegd in de verordening rioolheffing.
De lasten betreffen de lopende kapitaallasten, de exploitatiekosten (met onder andere doorberekening van
personeelskosten), de externe kosten (zoals reiniging en inspectie), benodigde onderzoekskosten,
toegerekende btw en investeringen. Er is voor de rioolheffingsberekening gebruik gemaakt van het
rioleringsmodel van de gemeente Groningen, dat zij zelf heeft ontwikkeld om niet afhankelijk te zijn van
externe adviesbureaus. Dit model is getoetst en goedgekeurd door een accountant. De gemeente
Westerwolde hanteert een rentepercentage van 0,5% (+1% extracomptabel) en rekent voor deze
rioolheffingsberekening zonder inflatie.
De gemeente rekent als toerekenbare btw alle btw toe die drukt op goederen en diensten die direct als last
op de exploitatie drukken of via een voorziening lopen, als ook de btw die drukt op de investeringen. Bij
investeringen wordt de btw verrekend in het jaar van investeren en tevens worden de hogere lasten van
rente meegenomen als gevolg van de effecten van het btw-compensatiefonds.
Voor investeringen in de riolering is tot op heden veelal geld geactiveerd met verschillende financiële
afschrijvingstermijnen. Om de lasten te drukken worden tevens zoveel mogelijk investeringen versneld
afgeboekt. Dit binnen de ruimte van de vast te stellen tarieven.
Liggelden
Deze rechten worden geheven terzake van het gebruik van de gemeentelijke haven te Bourtange, de
aanlegsteigers aan de Hoofdstraat te Ter Apel en de aanlegmogelijkheden aan weerszijden van de
Westerstraatbrug te Ter Apel. De heffing is gebaseerd op artikel 229, eerste lid, aanhef en onderdeel a en b,
van de Gemeentewet.
Berekening kostendekkendheid liggelden 2021
Kosten taakveld liggelden incl. rente
84.677
Inkomsten taakveld(en), excl. heffingen
380
Netto kosten taakveld
84.297
Toe te rekenen kosten:
Overhead incl. (omslag)rente 500 x € 39,32
19.610
BTW
-
Totale kosten
103.907
Opbrengst heffingen
2.600
Dekkingspercentage
2,50%
Marktgelden
Deze belasting wordt geheven voor het innemen van een standplaats op de markten. De heffing is
gebaseerd op artikel 229, eerste lid, aanhef en onderdeel a van de Gemeentewet.
Berekening kostendekkendheid marktgelden 2021
Kosten taakveld marktgelden incl. rente
78.572
Inkomsten taakveld(en), excl. heffingen
14.000
Netto kosten taakveld
64.572
Toe te rekenen kosten:
Overhead incl. (omslag)rente(1.000* € 39,32)
39.320
BTW
-
Totale kosten
103.892
Opbrengst heffingen
15.000
Dekkingspercentage
14,43%
Leges
Onder deze naam worden rechten geheven terzake van het genot van, door en of vanwege het
gemeentebestuur verstrekte diensten, genoemd in de legesverordening en de daarbij behorende
tarieventabel. De belangrijkste heffingen in dit kader zijn de leges burgerlijke stand, reisdocumenten,
rijbewijzen en bouwvergunningen. Over de leges reisdocumenten moet nog opgemerkt worden dat het Rijk
hiervoor maxima heeft vastgesteld. De gemeente Westerwolde brengt de maximale tarieven in rekening. Op
een tariefsaanpassing van het rijk heeft de gemeente geen invloed, tenzij er een lager tarief dan het
maximale in rekening wordt gebracht. De heffingen zijn gebaseerd op artikel 229, eerste lid, aanhef en
onderdeel b, van de Gemeentewet.
Berekening kostendekkendheid leges 2021
Titel 1 Burgerzaken Leges
Kosten taakveld incl. rente
634.752
Inkomsten taakveld(en), excl. heffingen
-
Netto kosten taakveld
Toe te rekenen kosten:
Overhead incl. (omslag)rente 10.029 uur x € 39,32
394.340
BTW
-
Totale kosten
1.029.092
Opbrengst heffingen
214.000
Dekkingspercentage Titel 1
20,8 %
Titel 2 Bouwleges(wabo)
Kosten taakveld incl. rente
381.397
Inkomsten taakveld(en), excl. Heffingen
66.587
Netto kosten taakveld
314.810
Toe te rekenen kosten:
Overhead incl. (omslag)rente 3.663 * € 39,32
144.029
BTW
-
Totale kosten
458.839
Opbrengst heffingen
333.000
Dekkingspercentage Titel 2
72,6 %
APV en bijzondere wetten Titel 3
Kosten taakveld incl. rente
162.720
Inkomsten taakveld(en), excl. Heffingen
-
Netto kosten taakveld
162.720
Toe te rekenen kosten:
Overhead incl. (omslag)rente 3.000 * € 39,32
117.960
BTW
-
Totale kosten
280.680
Opbrengst heffingen
25.000
Dekkingspercentage Titel 3
8,9 %
Lijkbezorgingsrechten
Deze rechten worden geheven voor het gebruik van de begraafplaatsen en voor het door de gemeente
verlenen van diensten in verband met de begraafplaatsen. De heffing is gebaseerd op artikel 229, eerste lid,
aanhef en onderdelen a en b, van de Gemeentewet.
Berekening kostendekkendheid Lijkbezorgingsrechten 2021
Kosten taakveld lijkbezorgingsrechten incl. rente
134.707
Inkomsten taakveld(en), excl. Heffingen
0
Netto kosten taakveld
134.707
Toe te rekenen kosten:
Overhead (130 * €39,32)
5.111
BTW
--
Totale kosten
139.818
Opbrengst heffingen
105.000
Dekkingspercentage
75,1 %
Kwijtschelding
Huishoudens met een inkomen op minimumniveau (jaarlijks vindt een inkomens- en vermogenstoets plaats)
kunnen in de gemeente Westerwolde in aanmerking komen voor geheel of gedeeltelijke kwijtschelding van
lokale belastingen en heffingen. In verreweg de meeste gevallen heeft de kwijtschelding betrekking op de
afvalstoffenheffing. De kosten van onder meer de hierboven genoemde bouw-, overige- en secretarie leges
komen niet voor kwijtschelding in aanmerking. Kwijtschelding wordt verleend op basis van 100 procent van
de bijstandsnorm, waarbij ook een vermogenstoets plaats vindt. Afhankelijk van de inkomens- en
vermogenstoets worden de woonlasten voor minima geheel of gedeeltelijk kwijtgescholden.
De gemeente Westerwolde beoordeelt de aanvragen niet zelf. Al jaren bestaat er een
samenwerkingsverband met het Waterschap Hunze en Aa’s. Door deze samenwerking hoeft
belanghebbende slechts één aanvraag in te dienen bij het Noordelijk Belastingkantoor. Na een advies van
het Noordelijk Belastingkantoor over al of niet verlenen van kwijtschelding verstuurt de gemeente de
beschikking . Voor 2021 is hiervoor een bedrag geraamd van € 100.000,-.