Inleiding
Voor u ligt de begroting 2018 inclusief de meerjarenraming. Een begroting die helaas weinig ruimte
laat voor nieuw beleid. Om toch de noodzakelijke financiële middelen te vinden voor de noodzakelijke
investeringen en om middelen vrij te maken voor continuering van bestaand beleid was het zelfs nodig
kritisch te kijken naar de bestaande begrotingen en hierbinnen te prioriteren. Desondanks kunnen we
u een evenwichtige begroting presenteren die voldoet aan zowel de uitgangspunten van het
coalitieakkoord als de eisen van de provincie om in aanmerking te komen voor repressief toezicht.
Kadernota nieuwe stijl
Deze begroting is tot stand gekomen via een geheel nieuwe en ook landelijk gezien innovatieve
raadsprocedure.
Gekozen was voor een procedure waarin de raad niet reageerde op voorstellen vanuit het college
maar waarbij de raad aan de voorkant van het proces zelf haar speerpunten aan het college meegaf.
Deze opzet van de kadernota nieuwe stijl werd alom als erg waardevol ervaren, door raadsleden,
college, ambtelijke organisatie en niet in de laatste plaats door onze inwoners. Niet alleen werd
hiermee de kaderstellende rol van de raad serieus invulling gegeven, het debat in de raad werd ook
als meer toegankelijk ervaren.
Het college heeft in haar raadsbrief in september aangegeven hoe zij aankijkt tegen de door de
fracties ingediende wensen en de speerpunten die in de raad werden vastgesteld. Zij heeft getracht
zoveel mogelijk rekening te houden met de door de raad vastgestelde speerpunten. Tegelijkertijd moet
echter worden geconstateerd dat de zeer beperkte financiële armslag een belemmering vormt om alle
speerpunten full swing te verwezenlijken, Toch heeft het college kans gezien om een aantal wensen
op het terrein van wegen, onderhoud en groen in de begroting op te nemen. Ook voor de door de
gehele raad gewenste matrixborden is financiering gevonden.
Coalitieprogramma blijft uitgangspunt
Het college heeft in september de stand van zaken met betrekking tot het coalitieprogramma
geëvalueerd. Deze evaluatie stemt tot tevredenheid. Verreweg de meeste beleidsvoornemens zijn
gerealiseerd of zijn in uitvoering. ( Overigens heeft een overheid de samenleving 'niet aan een
touwtje'. Niet voorziene ontwikkelingen zoals de toestroom van vluchtelingen, de
gaswinningsproblematiek, de discussie over windmolens en bijvoorbeeld de ontploffing in Winschoten
hebben ook de nodige aandacht gevraagd).
In het voorjaar van 2018 vinden er gemeenteraadsverkiezingen plaats. Deze begroting biedt dan ook
geen omvangrijke en fundamentele beleidswijzigingen.
Financiële ruimte beperkt.
De eerste maar vooral de tweede BBR laat zien dat de structurele uitgaven zozeer zijn gestegen dat
de gemeente bij ongewijzigd beleid met oplopende tekorten zal worden geconfronteerd. De laatste
jaren was het gebruikelijk dat de septembercirculaire van het Rijk forse meevallers aangaf ten opzichte
van de meicirculaire. Dit blijkt dit jaar echter niet het geval te zijn. De beperkte stijging van de
algemene uitkering komt voor een groot deel voort uit de kostenstijgingen die samen hangen met de
inflatie en gemaakte cao-afspraken. Geconstateerd moet worden dat we de komende drie jaar zelfs
€ 2,0 miljoen minder krijgen. Wellicht dat het nieuwe Kabinet op enkele posten zoals de zorg nog extra
middelen aan de gemeenten beschikbaar stelt, echter verwacht mag worden dat eventuele extra
taakbudgetten pas bij de meicirculaire 2018 bekend zullen worden gemaakt.
In het sociaal domein zijn de uitgaven deels onvoorspelbaar. Het zijn vooral de open einde regelingen
die kunnen zorgen voor tegenvallers maar ook het gegeven dat gemeenten vanwege de nog lopende
transformatie nog onvoldoende zicht hebben of hier zich de gewenste financiële voordelen zullen
voordoen. Vooral op het terrein van het jeugdbeleid heeft het college grote zorgen. Indien, zoals het
zich nu laat aanzien, de solidariteitsafspraken zullen vervallen, zal dit voor onze (nadeel)gemeente tot
extra uitgaven leiden. De prognoses van het RIGG zijn opgenomen in de begroting, maar het college
realiseert zich dat de afgelopen jaren lieten zien dat de prognoses steeds aan de optimistische kant
waren.
Beperkte lastenstijging
Om de stijgende uitgaven met een structureel karakter te kunnen financieren en om de wensen vanuit
de raad enigszins te kunnen honoreren stelt het college voor om de OZB te verhogen met 2%. Dit is
overigens conform het coalitieakkoord. Voor de rioolheffing en afvalstoffenheffing blijft het vertrekpunt
honderd procent kostendekkend. Voor het overzicht van de tarieven voor zowel de huurders als de
eigenaren verwijzen wij u naar hoofdstuk 1 in deze begroting.
Participatiesamenleving is onomkeerbaar
De raad heeft unaniem gekozen om het gebiedsgerichtwerken in te voeren. De realisatie is inmiddels
in volle gang. Er zijn gebiedswethouders en de ambtelijke organisatie is hierop aangepast. Veel
dorpen zijn druk bezig met hun gebiedsvisie en inmiddels hebben we meer dan 50 aanvragen voor
subsidie gehonoreerd. Vooruitlopend op de evaluatie door de raad heeft het college gemeend, alvast
een bedrag in de begroting op te nemen om de continuering van het gebiedsgericht werken veilig te
stellen. Daarbij gaat het college ervan uit dat niet zozeer de vraag of, maar veeleer de vraag hoe het
gebiedsgericht werken het beste vorm kan worden gegeven centraal staat. Overigens zijn geen
middelen opgenomen voor de eventuele realisering van de dorps-en wijkvisies omdat deze nog niet
beschikbaar zijn. Wel is opnieuw budgettaire ruimte gevonden voor burgerinitiatieven.
De ontwikkeling naar de participatiesamenleving maar ook de schaalvergrotingsoperaties van
gemeenten in onze provincie maken dat verhouding tussen provincie en gemeenten verandert.
Oldambt is, samen met de nieuw te vormen gemeente Midden-Groningen koplopergemeente in het
traject Opgaven, Taken en Rollen.
Nadruk op continuering bestaand beleid
Zoals hierboven is aangegeven ligt in deze begroting de nadruk op de continuering van bestaand
beleid. Dit betekent niet dat de ontwikkeling van onze gemeente stilstaat. Er wordt voor de komende
jaren € 600.000 vrijgemaakt voor de verdere ontwikkeling van de Ring Blauwestad (Beerta,
Finsterwolde, Oostwold en Midwolda). Dit bedrag wordt aangewend als cofinanciering om zodoende
een bedrag van € 2,0 miljoen te kunnen investeren. Verder zijn extra middelen opgenomen voor groen
en reparatie van wegen en fietspaden. Ook zijn de benodigde extra middelen opgenomen voor
realisering van een Brede school in Scheemda. Tenslotte zijn er in beperkte mate de noodzakelijke
middelen opgenomen voor de doorontwikkeling van de organisatie. Conform de geactualiseerde visie
op de organisatie ( waarin de begrippen 'van buiten naar binnen', `zelfredzaamheid' en 'verbinding',
centraal staan), zijn maatregelen nodig om de omslag van inzet op basis van functies naar
competenties te realiseren, de vereiste mobiliteit te realiseren, en ons voor te bereiden op de uitstroom
van ca. 80 medewerkers de komende jaren.
Het college van B&W van de gemeente Oldambt